نشانه‌شناسی عنصر آب در آثار تارکوفسکی

سینما یکی از فراگیرترین رسانه ها برای بیان و انتقال مفاهیم و دلالت های ارتباطی هنرمند با مخاطب است. در این میان، فیلم های تارکوفسکی بازنمایی عمیق بصری جوشش های فکری و احساسی او هستند. به طور کلی نظریات تارکوفسکی، نوع سینما و فیلم سازی او سرشار از مفاهیم سمبلیک و شاعرانه  است. با بررسی آثار وی می توان دریافت که عناصر در فیلم های او از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در این پژوهش، ابتدا مبانی فکری و نظری تارکوفسکی بررسی و سپس  با توجه به مفاهیم  نظام نشانه شناسی به تحلیل عنصر آب در آثار او پرداخته می‌شود. سوالی که در این پژوهش مطرح می شود، این است که نشانه آب به عنوان یکی از عناصر طبیعت چه مفهومی در آثار تارکوفسکی دارد ؟ هدف این پژوهش، آشنایی مخاطبان با بیان نشانه شناسانه عنصر آب در آثار «آندری تارکوفسکی»است. این پژوهش کیفی است که با تحلیل نشانه شناسانه و به صورت توصیفی به ارائه موضوع می پردازد. در پاسخ به سوال پژوهش باید گفت؛ آثار تارکوفسکی به طریق زیستن او اشاره دارند. زبان بصری فیلم های او رازآمیز و شعرگونه اند و حقایقی را به شکل الهام گونه و شهودی به مخاطب خویش منتقل می کنند. تارکوفسکی با نگاهی منحصر به فرد و شاعرانه به عناصر چهارگانه طبیعت ، در این پژوهش که به طور اخص عنصر آب در فیلم های تارکوفسکی مورد تحلیل قرار گرفت، می توان گفت وی با بهره گیری از عنصر آب ورای نگاه زیبایی شناسانه، معناهای متفاوتی هم چون زندگی، مرگ، شادی، نا امنی، قداست، ترس، انزوا و مانند آن را به بهترین شکل بازنمایی کرده است و به فراخور اثر و در راستای آن دست به آفرینش زده است.

Water symbolism in Tarkovsky’s works

Cinema is one of the most pervasive media for the expression and conveyance of concepts and meanings to the audience. Tarkovsky’s movies, meanwhile, are a deep visual representation of his intellectual and emotional surges. In general, Tarkovsky’s views and filmmaking are full of symbolic and poetic concepts. Reflecting upon his works, it can be inferred that the four elements have a special place in his movies. Our research question is: what does the symbol of water as one of the elements of nature mean in Tarkovsky’s works? The present study aimed at the symbolic expression of water in the works of Andrei Tarkovsky and developing a new concept in the mind of the audience. In line with this study, we can mention the most relevant sources, such as a book entitled &The Restored Hope of Tarkovsky’s Cinema& by &Babak Ahmadi& in 2005. This book is a combination of Tarkovsky’s book and newer perspectives regarding a review of Andrei Tarkovsky’s cinema. Another source that can be referred to is a book entitles &Psychological Analysis of Time and Immortality in Tarkovsky’s Cinema and Art, Literature and Mindset& by &Mohammad Sanati& in 2002. In this book, the first discussion has dealt with the art and literature of mentality from modernity to postmodernism from different aspects. Thereafter, in the section of time and immortality in Tarkovsky’s cinema, the author discussed his subject under seven titles.