واکاوی نقش‌مایه شیر در نقوش‌برجسته آشوری (مطالعه موردی نمونه‌های دوره آشوربانیپال دوم)

در تمدن آشور،  نقش‌مایه شیر بر روی نقوش‌برجسته‌ به عنوان مهم‌ترین هنر آشوریان، بسیار جلوه‌گر شده‌است و شکارشیران یکی از مهم‌ترین موضوعات نقوش‌برجسته این تمدن است. ازین‌ رو مساله‌ این تحقیق مطالعه نقش‌شیر بر نقوش‌برجسته آشوریان(دوره آشوربانیپال از 668-627 ق.م، دوره آشورِ جدید)، یعنی هزاره اول قبل از میلاد است. ماهیت این پژوهش از نوع تحقیقات تاریخی و توصیفی‌تحلیلی است و روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه‌ای است. این تحقیق سعی دارد با نگرشی در صحنه‌های شکارِ نقوش‌برجسته آشوری که دارای نقشِ‌ شیر هستند، به ماهیت و دلیل استفاده و همچنین کیفیت طرحِ نقوش‌برجسته در این دوره، به عنوان هدف پژوهش، پی ببرد. در این راستا سوال پژوهش ازین قرار است: به چه علت شکار شیر نمادی از اقتدار پادشاهی آشوری و غلبه بر او نماد شکست دشمنان امپراتوری است؟ در نتیجه این پرسش باید گفت: صحنه‌های شکارشیر توسط پادشاهان آشوری که به فراوانی در دوره آشورنو یافت شده‌اند، به عنوان نمادی از سلطنت و دفع و نابودیِ قدرت این جانور در قالب دشمن یا نیروی پلیدی و بیماری‌زا و همچنین تقدیم آن بصورت قربانی است که تنها توسط شخص پادشاه در قالب کاهن‌شاه صورت می‌گرفته است.

The Image of Lion in Assyrian Reliefs:The Examples in the Time of Ashurbanipal, II

As one of the prominent civilizations of northern Mesopotamia (now Iraq), Assyrian civilization enjoys a distinguished place in terms of the arts of relief and sculpture. The Assyrian art, reflecting the bravery and dauntlessness of its people, has been represented in its reliefs. Basically, the spirit of combativeness and being a warrior is the dominant theme in Assyrian carvings. In this respect, the image of lion is one of the most commonly used images in Mesopotamian Art in general an in Assyrian Art in particular. This image can be traced from the very advent of Assyrian Art, in Assyrian meal dishes and metal handicrafts up to the reliefs and architectural works created by them. The present study aimed to identify the role of the image of lion in the Assyrian reliefs in general and specifically in the time of Ashurbanipal, II. In other words, the study aimed to make it clear why the image of lion has been so commonly represented in the Assyrian reliefs. Accordingly, the symbolic meaning of lion in the reliefs was examined. “Why do the images of hunting lions symbolize the authority and power of the Assyrian kings; why do they allude to the defeat of the foes?” are the research questions. SadroDin Taheri (2012) in a study entitled the architype of lion in Iran, Mesopotamia and ancient Egypt and Saied Ahmadi Oliaie and Mohammad Azamzadeh (2016) in a study entitled typology of the motif of standing god on animals in civilizations of Anatolia ancient Mesopotamia (Sumer, Babylonia and Ashur) have, to some extent, addressed the issue.