بررسی برخی ویژگی ‌های فیزیکی خاک و صفات رشدی گیاه شنبلیله تحت کاربرد کود زیستی و تنش آبی

در مناطق خشک و نیمه خشک، شرایط خاک جهت رشد گیاه چندان مطلوب نیست و تنش خشکی سبب کاهش عملکرد گیاهان می‌شود. بر این اساس، به‌منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی بر بهبود پایداری خاک و کاهش اثر تنش آبی در شنبلیله، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با فاکتور تنش آبی در پنج سطح آبیاری i100، i90، i80، i70 و i60 (100، 90، 80، 70 و 60 درصد بر پایه‌ تخلیه رطوبتی خاک) و چهار سطح کود زیستی (شاهد، جلبک وکوزیومl ha-1  5، جلبک آلگا l ha-1 5 و قارچ مایکوریزاg pot-1  50) با سه تکرار در شرایط گلخانه‌ای به‌صورت گلدانی اجرا شد. ویژگی‌های منحنی رطوبتی خاک، میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها و کربن آلی در خاک و صفات وزن تر اندام هوایی، نشت یونی، رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل کل) و پرولین در گیاه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها و کربن آلی به ترتیب به مقدار 0.77 میلی متر و 1.72 درصد و بیش‌ترین وزن تر اندام هوایی و کلروفیل کل در شرایط بدون تنش و با استفاده از کود مایکوریزا حاصل شد. همچنین یافته‌ها نشان داد بیشترین میزان نشت یونی به مقدار 51.66 درصد در شرایط تنش و عدم استفاده از کود زیستی حاصل شد. در پژوهش حاضر، استفاده از کود مایکوریزا در شرایط تنش باعث کاهش معنی‌دار نشت یونی، محتوای پرولین و افزایش رطوبت وزنی خاک در مقایسه با عدم استفاده از کود زیستی گردید.

investigating some physical characteristics of soil and growth traits of fenugreek plant under application of biofertilizer and water stress

the stability of soil structure has a great effect on plant growth. in fact, soil structure is considered as key factor for determination of soil quality. soil structure can influence the growth and development of plants through maintaining soil water, soil elements and air, etc. water stress is one of the most important factors limiting the physiological and nutritional growth of plants, which will lead to a decrease in biomass and yield. fenugreek l. (fuenum graceum) is a plant belonging to the legume family, which is widely grown in temperate and tropical mediterranean regions of europe, asia and africa. in sustainable agricultural systems, any improvement should lead to an increase in production and a reduction in the destructive effect on the environment, which will ultimately lead to an increase in the sustainability of the agricultural system. one of these methods is the application of biofertilizers. biofertilizers are a set of preservatives with a large number of beneficial microorganisms or their metabolic products. mycorrhiza fungi and seaweed are two widely used biofertilizers.2.materials and methods: this research was carried out as a factorial experiment based on completely randomized design with three replications, at research greenhouse of the faculty of agriculture, lorestan university during the year 2021. experimental factors included five levels of irrigation i60, i70, i80, i90, i100 (60, 70, 80, 90 and 100 % based on soil moisture depletion) and four levels of biofertilizer (control, vecozium algae 5 l ha-1, algae 5 l ha-1, mycorrhiza 50 g pot-1). at the end of the plant growth season (70 d after planting), the plants were harvested and characteristics such as soil moisture curve, mean weight diameter of soil aggregates, organic carbon, aerial part fresh weight, total chlorophyll, electrolyte leakage and proline were measured.3.results and discussion: the results showed that under control condition (i100), the highest total chlorophyll content, mean weight diameter of soil aggregates and organic carbon were 19.72 mg g-1 fw, 0.77 mm and 1.72 % which were recorded in mycorrhiza treated plants. using biofertilizers under stress conditions increased fresh weight of aerial part, total chlorophyll content, mean weight diameter of soil aggregates, organic carbon and soil moisture, and decreased proline and electrolyte leakage in comparison to control condition.