اثر ضد باکتریایی اسانس‌ها و ترکیبات مونوترپنی علیه بیماری باکتریایی لکه قهوه‌ای قارچ تکمه‌ای

باکتری pseudomonas tolaasiiیکی از مهمترین باکتری‌های بیماری‌زای قارچ خوراکی تکمه‌ای سفید (agaricus bisporus) در ایران و جهان محسوب می‌شود. این تحقیق در سال 1399 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان (شاهرود) انجام پذیرفت و مقایسه شدت بیماری‌زایی 10 جدایه مختلف با نام‌های pt4، pt3، pt2، pt1، pt9، pt8، pt7، pt6، pt5 و 10 ptمشخص نمود جدایه pt4 بیشترین میزان بیماری‌زایی را دارا بود. همچنین اثر ضد باکتریایی اسانس گیاهان آویشن شیرازی (zataria multiflora)، ریحان (ocimum basilicum)، اسطوخودوس (lavandula angustifolia)، رازیانه(foeniculum vulgare) ، زنیان (trachyspermum ammi)، باریجه(ferula gummosa) ، بومادران (achillea eriophora)، جعفری (petroselinum sativum)، رزماری (rosmarinus officinalis)، و گل ماهور (verbascum songaricum) علیه جدایه pt4 به روش انتشار دیسک سنجیده شد. بر اساس قطر هاله بازدارنده، به‌ترتیب اسانس‌های ریحان و آویشن شیرازی دارای بیشترین اثر ضد باکتریایی بودند. نتایج تجزیه شیمیایی کروماتوگرافی گازی مشخص نمود متیل کاویکول با 67.05 درصد بیشترین ترکیب مونوترپنی اسانس ریحان را تشکیل می‌داد که همراه با دو ترکیب شناخته شده آویشن شیرازی شامل کارواکرول و تیمول اثر کنترل‌کنندگی مناسبی علیه باکتری p. tolaasii داشتند. بهترین اثر در کنترل بیماری بر روی کلاهک قارچ در حداقل غلظت بازدارندگی (mic) به‌ترتیب برای تیمول، کارواکرول و متیل کاویکول به‌دست آمد؛ اما در برخی غلظت‌های بالاتر از mic، تیمول و کارواکرول بروز علائم سیاه‌شدگی در کلاهک را سبب شدند. متیل کاویکول علی‌رغم اثر کمتر روی کاهش بیماری‌زایی تقریباً هیچ اثر سوئی روی بافت قارچ نداشت؛ بنابراین استفاده از ترکیب متیل کاویکول می‌تواند گزینه مناسبی جهت جلوگیری از بیماری لکه قهوه‌ای قارچ تکمه‌ای در سالن‌های پروش قارچ تکمه‌ای باشد.

Antibacterial Effect of Essential Oils and Monoterpene Compounds Against Bacterial Brown Blotch Disease of White Button Mushroom

Pseudomonas tolaasii is one of the most important pathogenic bacteria of the edible fungus (Agaricus bisporus) in Iran and the world. The present study was conducted in 2020 in the Plant Protection Research Department, Agricultural and Natural Resources Research Center of Semnan Province (Shahrood) and compared the pathogenicity of 10 different isolates with the names Pt1, Pt2, Pt3, Pt4, Pt5, Pt6, Pt7, Pt8, Pt9 and Pt10 showed the highest pathogenicity was related to isolate Pt 4. Antibacterial effect of essential oil Shirazi thyme (Zataria multiflora), Basil (Ocimum basilicum), True lavender (Lavandula angustifolia), Fennel (Foeniculum vulgare), Ajwain (Trachyspermum ammi), Galbanum (Ferula gummosa boiss) and Yarrow (Achillea eriophora) against isolate Pt4 was measured by disk diffusion method and based on the diameter of the inhibitory halo. Basil and Shirazi thyme essential oils had the highest antibacterial effect, respectively. The results of chemical analysis of gas chromatography showed that methyl chavicol with 67.05% was the highest monoterpene compound of basil essential oil, which together with two wellknown compounds of thyme including carvacrol and thymol showed a controlling effect against P. tolaasii. The results showed that the best effect in controlling the disease on the fungal cap at minimum inhibitory concentration (MIC) was for thymol, carvacrol and methyl chavicol, respectively, but at some concentrations higher than MIC, thymol and carvacrol caused symptoms of cap blackening. Methyl chavicol had no adverse effect against Agaricus bisporus in all concentrations used, despite having less effect on reducing pathogenicity. Therefore, the use of methyl chavicol combination can be a good option to prevent bacterial brown blotch disease in mushroom cultivation halls.