بررسی تاثیر زمان برداشت و روش خشک کردن بذر بر کیفیت جوانه‌زنی بذر پیاز

به‌منظور تعیین بهترین زمان برداشت و روش خشک کردن بذر پیاز، پس از کشت دو نوع پیاز (توده بومی درچه اصفهان (روز بلند) و رقم تگزاس ارلی‌گرانو 502 (روز کوتاه)، بذور این ارقام در پنج زمان مختلف برداشت شدند و دو آزمایش جداگانه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در آزمایشگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان اجرا شد. فاکتورها شامل زمان برداشت بذر در پنج سطح شامل:کپسول سبز، کپسول زرد، پنج درصد شکافته شدن کپسول‌ها، 50 درصد شکافته شدن کپسول‌ها و 100 درصد شکافته شدن کپسول‌ها و روش خشک کردن بذر در دو سطح سایه خشک و آفتاب خشک بودند. صفات اندازه‌گیری شده شامل درصد و سرعت جوانه‌زنی، وزن هزار دانه و صفات طولی و وزنی گیاهچه‌ پیاز بود. نتایج نشان داد که همه صفات به‌جزء وزن هزار دانه تحت تاثیر تیمار‌ها قرار گرفتند. در توده بومی درچه، بیشترین درصد جوانه‌زنی (96 درصد) در کپسول زرد و 100 درصد شکافته شدن کپسول‌ها و روش سایه خشک و بیشترین سرعت جوانه‌زنی (1.34 روز) در پنج درصد شکافته شدن کپسول‌ها و سایه خشک به‌دست آمد. در رقم تگزاس ارلی‌گرانو، بیشترین درصد جوانه‌زنی (94.5 درصد) در کپسول زرد و روش سایه خشک و بیشترین سرعت جوانه‌زنی (0.92 روز ) در 50 درصد شکافته شدن کپسول‌ها و سایه خشک به‌دست آمد؛ که با زمان کپسول زرد تفاوت معنی‌دار نداشت. در رقم تگزاس ارلی‌گرانو بیشترین مقادیر صفات طول بوته، طول ساقه‌چه و طول ریشه‌چه (به‌ترتیب 53.88 سانتی‌متر، 16.22 سانتی‌متر و 37.84 سانتی‌متر) به زمان پنج درصد شکافته شدن کپسول‌ها و روش سایه خشک اختصاص داشت. در هر دو رقم پیاز، کمترین مقادیر هر یک از صفات اندازه‌گیری شده مربوط به مرحله کپسول سبز و روش آفتاب خشک بود. مطابق نتایج این آزمایش، مرحله دوم برداشت (کپسول زرد) با روش سایه خشک، بهترین زمان برداشت بذر پیاز است که از ریزش بذر ناشی از تعویق برداشت تا رسیدگی کامل همه چتر‌ها و کپسول و افت شدید عملکرد جلوگیری می‌کند.

Study the Effect of Harvesting Time and Drying Method on Allium cepa Seed Germination Quality

In order to determine the best harvest time and method of drying onion seeds, after planting of two types of onions: the native landrace of Dorcheh Isfahan (long day) and Texas Early Granu 502 varieties (short day) in two separate experiments, seeds were harvest in 5 stages and laboratory experiment was performed as factorial experiment in the form of randomized completely design with three replications. This experiment was done in 2014 in the research laboratory of Isfahan Agricultural Research Center. Factors include the harvest stage consists of five levels: green capsule, yellow capsule, 5% of capsule splitting, 50% splitting of capsules and 100% splitting of capsules and the drying method in two level: dry shade and sun drying. The measured traits included germination percentage and germination rate, 1000length and weight traits of onion seedlings. The results showed that all traits except of the weight of 1000 seeds were affected by the treatments. For Dorcheh Isfahan, the highest germination percentage (96%) was obtained in the yellow capsule and 100% splitting of capsules harvests and the dry shade method and the highest germination rate (1.34 day) was obtained in the 5% of capsule splitting harvest and dry shade. For Texas variety, the highest germination percentage (94.5%) was obtained in the yellow capsule harvest and dry shade method and the highest germination rate (0.92 day) was obtained in the 50% splitting of capsules harvest and dry shade, which was not significantly different from the second harvest. In Texas cultivar, the highest size for plant length, stem length and root length (53.88 cm, 16.22 cm and 37.84 cm, respectively) was allocated to the 5% of capsule splitting harvest time and dry shade method. In both varieties, the lowest values of each of the measured traits were related to the green capsule stage of harvest and the dry sun method. Therefore, according to the results, the second stage (yellow capsule) by the shade method, is the best harvest time that prevents seed shedding due to delayed harvest to full maturity of all umbrellas and capsules and severe yield loss.