اثر‌ات کلش گندم، برگ نخل خرما، باگاس نیشکر و مکمل‌های آلی بر عملکرد و کیفیت قارچ صدفی

افزایش تولید و انباشت ضایعات محصولات کشاورزی یکی از معضلات زیست‌محیطی در نقاط مختلف جهان می‌باشد. یکی از روش‌های مصرف ضایعات محصولات کشاورزی، استفاده به‌عنوان بستر کاشت قارچ و تبدیل ضایعات به محصول با ارزش افزوده بیشتر می‌باشد. در این آزمایش اثرات بسترهای کاشت کلش گندم، برگ نخل خرما و باگاس نیشکر و تیمارهای مواد مکمل به‌میزان 5/2 درصد وزنی شامل کنجاله سویا، کنجاله کلزا و کود مرغ بر رشد، عملکرد و برخی ترکیبات بیوشیمیایی قارچ صدفی در سالن کشت قارچ ایستگاه آموزشی و تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان طی سال 1393 بررسی شد. نتایج نشان داد افزودن کنجاله سویا به بسترهای برگ نخل خرما، کلش گندم و یا افزودن کود مرغ به برگ نخل خرما عملکرد قارچ صدفی را به‌طور معنی‌داری به‌ترتیب 39/6، 97/5 و 30/6 کیلوگرم افزایش داد. عملکرد قارچ صدفی در بستر باگاس نیشکر و یا همراه با مکمل‌ها کمتر از بسترهای کلش گندم و برگ نخل خرما بود. طول دوره رشد در بستر باگاس حاوی مکمل‌ها به‌طور معنی‌داری بیشتر از سایر تیمارها بود. پروتئین کل پس از افرودن کنجاله کلزا به هر سه بستر افزایش معنی‌داری داشت ولی کنجاله سویا فقط در بستر باگاس میزان پروتئین را 95/22 درصد افزایش داد. بیشترین میزان روغن در بستر باگاس حاوی کنجاله کلزا (81/1 درصد) و بیشترین کربوهیدرات‌های محلول (11/59 درصد) و فنول کل (706 میکروگرم در گرم وزن خشک) به‌ترتیب در بستر کلش گندم حاوی کنجاله کلزا و بستر باگاس حاوی کنجاله سویا بود. کارایی بیوشیمیایی قارچ صدفی تحت تاثیر بستر کاشت قرار گرفت و کمترین کارایی زیستی در بستر باگاس بود. نتایج نشان داد با افزودن مکمل به بسترهای کلش گندم و برگ نخل خرما عملکرد و شاخص‌های کیفی قارچ صدفی بهتر از بستر باگاس بود و طول دوره رشد نیز کوتاه‌تر از بستر باگاس بود.

Effects of Wheat Straw, Leaf of Date Palm, Bagasse and Organic Supplements on Yield and Quality of Oyster Mushroom

Increasing waste production and accumulation of agricultural products is one of the environmental problems in different parts of the world. One of the ways to consume agricultural waste is to use it as a growth media for mushroom and to convert waste into higher valueadded crops. In this experiment, the effects of substrates of wheat straw, date palm leaf, sugar cane bagasse and supplementary treatments including soybean meal, rapeseed meal and chicken manure (2.5 % W: weight) on growth, yield ad some biochemical constituents of oyster mushroom, in the mushroom cultivation hall of the Educational and Research Station of Khuzestan University of Agricultural Sciences and Natural Resources during 2014 were investigated. The results showed that adding soybean meal to palm leaf and wheat straw substrates or adding poultry manure to palm leaf significantly increased the yield of oyster mushroom (6.39, 5.97 and 6.30 kg, respectively). The yield of oyster mushroom in sugarcane bagasse or supplementation was lower than that of wheat straw and palm leaf. Growth period in bagasse containing supplements was significantly longer than other treatments. Total protein was increased significantly after the rapeseed meal was added to all three substrates, but soybean meal only was able to increase protein content in bagasse substrate (22.95 %). The highest oil content in bagasse substrate was found in rapeseed meal (1.81 %), the highest soluble carbohydrates, total phenol content were measured in wheat straw+ rapeseed meal, bagasse+ soybean meal were shown 59.11 % and 706 micrograms per gram of dry weight, respectively. The biochemical efficiency of oyster mushroom was affected by planting time and the lowest biological efficiency was in the bagasse substrate. The results showed that adding supplement to wheat straw and palm leaves yield and quality characteristics of oyster mushrooms were better than bagasse and the growth period was shorter than bagasse.