ارزیابی نتاج حاصل از تلاقی بین و درون‌گونه‌ای مارچوبه‌های ایرانی و اروپایی (Asparagus Spp.)

تلاقی بین و درون‌گونه‌ای تکنیکی پر کاربرد جهت انتقال صفات از گیاهان خودرو به ارقام تجاری مارچوبه است. در پژوهش حاضر اقدام به انجام تلاقی بین مارچوبه‌های خودرو ایرانی و مارچوبه‌های تجاری اروپایی در دانشگاه کوردوبا (اسپانیا) طی سال‌های 1397-1394 گردید. سپس، به کمک نشانگرهای مولکولی برای هر یک از گونه‌ها و توده‌های والدینی آلل اختصاصی تشخیص داده شد و به کمک ردیابی آلل‌های اختصاصی والدین در نتاج، اصالت ژنتیکی گیاهان هیبرید تایید شد و پس از آن برخی از مهم‌ترین صفات مورفولوژیکی در جمعیت گیاهان والدینی و نتاج مورد ارزیابی قرار گرفت. تلاقی موفق بین‌گونه‌ای بین asparagus breslerianus و a. officinalis صورت پذیرفت. آلل اختصاصی (به طول bp1086) در گونهa. persicus توسط نشانگرtc6 شناسایی شد. بررسی‌های مورفولوژیکی نشان داد که بیشترین میزان ضریب تنوع مربوط به صفات تعداد اسپیر، قطر ساقه اصلی، طول شاخه جانبی اولیه و ثانویه و تعداد کلادود بود. هیبرید حاصل از تلاقی a. officinalis ×a. persicusاز نظر تعداد اسپیر و شاخه جانبی ثانویه میزان بیشتری را نسبت به گیاهان والدینی از خود نشان داد. قطر و ارتفاع ساقه اصلی، تعداد شاخه جانبی اولیه، قطر و طول شاخه جانبی اولیه و ثانویه، طول و عرض فلس، قطر برگ و طول میانگره شاخه جانبی اولیه و ثانویه نقش مهمی را در ایجاد تنوع مورفولوژیکی در جمعیت گیاهان والدینی و هیبرید ایفا کردند.

Evaluation of Progeny Produced through Inter and Intra-Species Crossing between Iranian and European Asparagus (Asparagus spp.)

Inter and intraspecific crossing is a useful technique to introduce characteristics from wild plants to commercial cultivars of asparagus. In this research, Inter and intraspecific crosses between Iranian wild asparagus and European commercial asparagus was carried out at university of Cordoba (Spain) during 20152018. Specific allele for each parental species and accessions was detected with help of molecular markers. The genetic nature of hybrid plants was then confirmed by detecting of parental specific alleles in progeny. Thereafter, some of the most important morphological properties were evaluated in parental and progeny plants populations. Successful interspecific hybridization was obtained between Asparagus breslerianus and A. officinalis. Specific allele (1086 bp in length) was detected by TC6 primer in A. persicus. Morphological analysis showed that the highest coefficient of variation (CV %) was related to number of spear, main stem diameter, length of primary and secondary branches and number of cladode. The number of spear, number of secondary branch and number of cladode were higher in hybrids obtained by crossing between A. persicus × A. officinalis than parental plants. Diameter and height of main stem, number of primary branch, diameter and length of primary and secondary branches, width and length of spear scale, leaf diameter and internode length of primary and secondary branches played an important role to create morphological variability in parental and hybrid asparagus populations.