رابطه کارکردهای اجرایی با اختلال وسواسی-اجباری در زنان خانه‌دار

زمینه و هدف: اختلال وسواسی-اجباری به‌عنوان یکی از اختلال‌های روان‌شناختی آسیب‌زا، به‌وسیله افکار تکرارشونده، مقاوم و رفتارهای تکراری همراه با اضطراب شناخته می‌شود. عموم افراد مبتلا، دارای هر دو علائم فکری و عملی هستند. افکار و اعمال تکراری حاصل از اختلال وسواس فکری- عملی، اموری لذت‌بخش و ارادی نیستند. این افکار به شکل غیرارادی بروز کرده و معمولاً در افراد ایجاد نگرانی و اضطراب می‌کند. هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی رابطه مولفه‌های کارکردهای اجرایی (تغییر جهت، بازداری پاسخ و کنترل هیجانی) با اختلال وسواسی-جبری در زنان خانه‌دار است.روش پژوهش: پژوهش حاضر یک تحقیق کاربردی از نوع توصیفی همبستگی می‌باشد. جامعه آماری این مطالعه شامل کلیه زنان خانه‌دار شهرستان سبزوار در پاییز 1399 بود. از میان زنان خانه‌دار که آمار دقیقی از تعداد آن‌ها در دسترس نبود و براساس معیارهای ورود و خروج تعداد 365 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری در‌ دسترس انتخاب شدند. ابزار گرداوری اطلاعات شامل دو پرسشنامه وسواسی-اجباری فوا (foa) و کارکردهای اجرایی بریف-بزرگسالان (brief-a) بوده که اعتبار (پایایی) هرکدام به ترتیب و براساس ضریب آلفای کرونباخ 93/0، 94/0 گزارش شد. ملاک‌های ورود به پژوهش حاضر شامل: تمایل به شرکت در پژوهش، داشتن مدرک تحصیلی حداقل سیکل و سن کمتر از 60 سال و ملاک‌های خروج شامل: عدم همکاری و یا بی‌انگیزگی، بی‌سواد بودن و سن بالای 60 سال می‌باشد.یافته‌ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین کارکردهای اجرایی با اختلال وسواسی-اجباری رابطه مثبت معنادار وجود دارد. به این معنی که هرچه نمره آزمودنی در مولفه تغییرجهت بیشتر باشد (نمره بالا نشان‌دهنده وجود نقص در مولفه است)، میزان و شدت اختلال وسواسی-اجباری نیز بیشتر خواهد بود. همچنین برای دو مولفه بازداری و کنترل هیجانی نیز همین نتیجه به دست آمد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که مولفه بازداری پاسخ بیشترین سهم را در پیش‌بینی اختلال وسواسی-اجباری در بردارد و مولفه‌های تغییرجهت و کنترل هیجانی با اثری کمتر قادر به پیش‌بینی اختلال وسواسی-جبری خواهند بود.نتیجه‌گیری: بنابراین با توجه نتایج پژوهش حاضر نقص در مولفه‌های کارکردهای اجرایی می‌تواند پیش‌بین قوی‌تر و دقیقی‌تری در میزان و شدت اختلال وسواسی-اجباری داشته باشد. لذا، توجه به این نتیجه در طرح‌های روان‌درمانی و مداخله‌های تخصصی می‌تواند موثر واقع شود.