امکان ‎سنجی توسعه همگرایی اقتصادی ایران با سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه (bsec) با رویکرد مدل جاذبه

ازآنجاکه ایران به‌منظور خنثی ‎سازی تحریم ‎های اقتصادی، نیازمند گسترش روابط تجاری با سایر کشورها است، در این مطالعه به امکان ‎سنجی توسعه همگرایی اقتصادی ایران با سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه (bsec) که به‎ لحاظ قرار گرفتن در تقاطع آسیا و اروپا و همچنین جاده ابریشم از اهمیت بالایی برخوردار است، پرداخته شد. برای این منظور داده‎ های پژوهش طی دوره‌ 2021-2010، از بانک جهانی، صندوق بین ‎المللی پول و مرکز تجارت بین‎ الملل گرداوری ‎شده و جهت تجزیه ‎و تحلیل داده‎ ها از مدل جاذبه و نرم ‎افزار stata استفاده شد. نتایج نشان داد که گروه کالاهای (با کد دو رقمی تعرفه گمرکی) دارای اولویت جهت گسترش روابط تجاری ایران با کشورهای یادشده به ‎ترتیب عبارت‎اند از: «27: سوخت‎ های معدنی، روغن‎ های معدنی و محصولات حاصل از تقطیر آن‎ها؛ مواد قیری؛ موم‎ های معدنی»، «72: چدن، آهن و فولاد»، «39: مواد پلاستیکی و اشیای ساخته‎ شده از این مواد»، «29: محصولات شیمیایی آلی»، «8: میوه‎ های خوراکی»، «74: مس و مصنوعات از مس»، «76: آلومینیوم و مصنوعات از آلومینیوم» و «84: رآکتورهای هسته‎ ای، دیگ ‎های بخار و آب گرم، ماشین ‎آلات و وسایل مکانیکی؛ اجزاء و قطعات آن‎ها». افزون بر این، همگرایی تجاری بین ایران و کشورهای bsec، از تاثیر مثبتی بر حجم کل تجارت از ایران به کشورهای bsec برخوردار بوده و اگر همگرایی تجاری بین ایران و کشورهای bsec، 1 واحد افزایش یابد، حجم کل تجارت ایران و کشورهای bsec، 0/24 واحد افزایش می‎یابد بنابراین نتیجه‎ گیری شد که امکان همگرایی اقتصادی میان ایران و سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه (bsec) وجود داشته و این امر باعث افزایش حجم تجارت بین ایران و کشورهای یادشده می ‎شود.

studying the feasibility of iran economic integration with bsec using gravity model

extended abstract 1- introduction economic and political convergence within a region offers numerous advantages to the constituent countries of that region. given iran’s imperative need to bolster its trade relationships with other nations as a strategy to mitigate the economic sanctions it faces, this study places paramount significance on exploring the feasibility of enhancing iran’s economic convergence with the black sea economic cooperation organization (bsec). situated at the crossroads of asia and europe, and historically associated with the silk road, this organization was established in 1992. the primary aim of bsec is to foster cooperation among its 13 founding member countries, namely albania, armenia, azerbaijan, bulgaria, georgia, greece, moldova, north macedonia, russia, romania, serbia, turkey, and ukraine. the overarching goal is to promote peace, stability, and prosperity within the black sea region. to date, the islamic republic of iran has engaged with the aforementioned organization in the capacity of a sectoral dialogue partner (sdp). collaboration between iran and bsec has encompassed a wide spectrum of domains, including but not limited to transportation, agriculture and related industries, banking and finance, combatting organized crime, culture, customs affairs, education, emergency aid, energy, environmental protection, statistical data and information exchange, healthcare and the pharmaceutical industry, information and communication technologies, organizational rejuvenation and good governance, science and technology, small and medium industries, tourism, trade, and economic development. furthermore, several specialized working groups have been established to facilitate and oversee these collaborative efforts.2- theoretical framework the theoretical framework underpinning research concerning economic convergence finds its roots in the theory of customs unions. esteemed economists such as viner (1950) and meade (1955) have made significant contributions to the development of this theoretical domain. advocates of the theory of economic convergence contend that it offers a pathway for less developed nations to harness the benefits of larger markets and to attain economies of scale, thereby mitigating the constraints imposed by the limited size of their domestic economies. furthermore, proponents of the economic convergence theory posit that, through this approach, smaller nations can bolster their standing within the global economy and enhance their appeal for attracting foreign and international capital investments.