تحلیل توافق نامه 25 ساله ایران و چین در پرتو تحولات سیاست خارجی چین

در سال 1399 سندی بین ایران و چین منعقد شد که در ادبیات عمومی به توافق نامه 25 ساله ایران و چین معروف است و همکاری های دو کشور را برای یک دوره 25 ساله در حوزه های مختلف «سیاسی»، «اجرایی»، «انسانی و فرهنگی»، «قضایی، امنیتی و دفاعی» و «منطقه ای و بین ‎المللی» سامان می دهد. این مقاله در پی پاسخ به این سوال است که توافق ‎نامه 25 ساله ایران و چین در پرتوی تحولات سیاست خارجی چین چگونه قابل ارزیابی است؟ فرضیه مقاله که با روش کیفی و مبتنی بر رویکرد توصیفی تحلیلی بررسی شده آن بود که با پایان جنگ سرد جهت‎گیری های سیاست خارجی چین از «عدم تعهد» به «توافق ‎نامه مشارکت» تغییر کرده است و توافق ‎نامه 25 ساله ایران و چین نیز در قالب این تغییر رویکرد قابل ارزیابی است. پرداختن به این موضوع از آن نظر حائز اهمیت است که توافق ‎نامه 25 ساله ایران و چین به ‎نوعی از منظر سیاست خارجی چین نیز بررسی شود. با این بررسی مشخص خواهد شد چینی ها چگونه در قالب یک سیاست هماهنگ و برنامه ‎ریزی ‎شده، استراتژی های خود را به مرحله اجرا درمی آورند. یافته های تجربی مقاله نشان داد که از سال 1993 به بعد تعداد شکای چین در قالب توافق نامه مشارکت روند صعودی داشته است به ‎گونه ای که امروز پکن با بیش از یک‎صد کشور و سازمان منطقه ای توافق نامه مشارکت دارد. این به آن معنی است که دیپلماسی مشارکت در سال های اخیر به یک ابزار مهم در سیاست خارجی چین تبدیل شده است. یافته های نظری پژوهش نیز بیانگر آن است که جهت گیری سیاست خارجی کشورها ثابت نیست و در شرایط زمانی مختلف تحت تاثیر مقتضیات منافع ملی تغییر می کند.

analysis of the 25-year iran-china agreement in the light of china’s foreign policy developments

in 1399, a document was signed between iran and china, which is known in public literature as the 25year iranchina agreement, and organized cooperation between the two countries for a period of 25 years in various fields including &political&, &executive&, &humanitarian and cultural&, &judicial”, “security” and “defense&, ®ional” and international&. this study seeks to answer the question of how the 25year iranchina agreement can be evaluated in the light of china’s foreign policy developments. the hypothesis of the present study, which was examined by descriptiveanalytic method, was that with the end of the cold war, the foreign policy of china orientations changed from &nonalignment& to &partnership agreement& and the 25year iranchina agreement can be evaluated in this approach. addressing this issue is important in terms of examining the 25year iranchina agreement from a chinese foreign policy perspective. this study will show how the chinese implement their strategies in the form of a coordinated and planned policy. experimental findings showed that since 1993, the number of chinese partners in the form of a partnership agreement has been on the rise, with beijing now partnering with more than 78 countries. it means that participatory diplomacy has become an important tool in china’s foreign policy in recent years. of course, the pattern of strategic partnership of china varies from country to country, depending on its position in the foreign policy of this country. theoretical findings of this study also showed that the orientation of the foreign policy of this country is not fixed and changes in different conditions under the influence of the requirements of national interests.