تحولات نقش و کارکرد زنان در نظام اقتصاد سیاسی ژاپن از دهه‌ 1990 به بعد

جهانی‌شدن اقتصاد آثار چندی بر امور داخلی و بیرونی جوامع هم‌چون امور حاکمیتی آن به‌هم‌راه داشته است. در این بین، نقش دولت به‌منزلۀ تنها نهاد دارای اقتدار عالیه به‌منظور پاسخ‌گویی به تحولات بیرونی و انطباق با آن‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد. این انطباق پی‌آمدهای داخلی بر تمامی نهادها، ترتیبات، و طبقات اجتماعی در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، و سیاسی دارد. هدف نگارندگان در این مقاله تحلیل واکنش‌ها و پاسخ‌های دولت ژاپن و هواداران فمینیست به تغییرات در اقتصاد سیاسی و هم‌چنین الگوهای تشکیل خانواده از دهۀ 1990 با‌توجه‌به گفتمان موجود مشترک بین اقتصاد سیاسی و نهاد خانواده در ژاپن است. ازاین‌رو، پرسش این مقاله این است که چه رابطه‌ای بین بازسازی اقتصاد سیاسی و تحول خانواده‌ها و نقش‌های جنسیتی زنان در ژاپن معاصر از دهۀ 1990 به بعد وجود داشته است؟ فرضیۀ نوشتار این است که بازسازی اقتصاد سیاسی متاثر از تحولات پدیدۀ جهانی‌شدن، زنان ژاپنی را بر آن داشته تا جهشی شتاب‌زده از مدل فوردیستی زندگی خانوادگی به یک ایدۀ خوداتکایی فردی داشته باشند. یافته‌ها نشان می‌دهد که این تحولات پی‌آمدهایی هم‌چون رشد مطالبات برابرخواهانۀ زنان، کاهش ازدواج و نرخ تولد، تضعیف نهاد سنتی خانواده، و درنتیجه لزوم دخالت دولت در سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی را به‌هم‌راه داشته است. روش پژوهش در این نوشتار از نوع توصیفی تحلیلی و برپایۀ گردآوری اسناد کتاب‌خانه‌ای و اینترنتی است.

Developments in the Role and Function of Women in the Japanese Political Economy since the 1990s

The globalization of the economy has had several effects on the internal affairs of societies and externalities, such as its governance. In the meantime, the role of the government as the only institution with high authority to respond to and adapt to external developments, has a special place. This adaptation sometimes has internal consequences on all institutions, arrangements and social classes in the economic, social and political spheres. The purpose of this article is to analyze the reactions of the Japanese government and feminist supporters to changes in political economy as well as patterns of family formation since the 1990s, given the common discourse between political economy and the family institution in Japan. The question of this article, therefore, is what is the relationship between the reconstruction of the political economy and the evolution of families and the gender roles of women in contemporary Japan since the 1990s? The hypothesis of the paper is that the reconstruction of political economy influenced by the developments of globalization has forced Japanese women to make a hasty leap from the Fordist model of family life to an idea of ​​individual selfreliance. The growth of women’s egalitarian demands, the decline in marriage and birth rates, the weakening of the traditional family institution and, consequently, the need for government intervention in social and economic policies have been inevitable. The research method of this paper is descriptiveanalytical and based on the collection of library and Internet documents.