نسبت‌سنجی کارکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مطابق اهداف توسعه‌گرایانه‌ سند چشم‌انداز 1404 و الزامات ناظر بر آن

سند چشم‌انداز بیست‌ساله، اهدافی کلان برای کشور ترسیم کرده که بخش مهمی از آنها را اهداف توسعه‌گرایانه‌ اقتصادی تشکیل می‌دهد و انتظار تحقق آن را در افق 1404 دارد. فعلیت یافتن اهداف سند از‌ یک‌سو مستلزم نگرش درون‌زاست و از سوی دیگر در گرو کارکرد برون‌گرای سیاست خارجی کشور است. از این‌رو، واکاوی نسبت و رابطه میان کارکرد سیاست خارجی کشور و اهداف توسعه‌گرایانه‌ سند، دغدغه مقاله حاضر است. پرسش اصلی آن است که چه نسبتی میان کارکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و اهداف توسعه‌گرایانه سند چشم‌انداز 1404 وجود دارد و مهمترین الزامات ناظر بر انطباق این‌دو کدام‌اند؟ پاسخ فرضی که مورد آزمون و وارسی قرار می‌گیرد آن است که به‌نظر می‌رسد هر چه بر میزان درگیری سیاست خارجی ایران در تنش‌های محیطی افزوده می‌شود، از سطح انطباق‌پذیری کارکردی آن با اهداف توسعه‌گرایانه‌ سند چشم‌انداز کاسته می‌شود. نوعی هم‌گریزی میان سیاست خارجی تنش‌محاط کشور و سند هدف‌‌محور توسعه‌گرا مشاهده می‌گردد. بدین ترتیب، انطباق‌پذیری این‌دو مستلزم الزاماتی در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی است. روشی که برای تبیین رابطه مبتنی بر همبستگی میان متغیرهای پیشگفته مورد استفاده قرار گرفت، از نوع توصیفی‌‌تحلیلی است. ازآنجاکه در این مقاله مضمون توسعه‌گراییِ سند چشم‌انداز که معطوف به‌یک هدف راهبردی است، به‌عنوان پایه ارزیابی سیاست خارجی ایران مدنظر است، چارچوب نظری نیز ناظر بر «سیاست‌خارجی توسعه‌گرا» می‌باشد. در این راستا از «مدل سه‌گانه‌ عملکرد سیاست خارجی» به‌عنوان معیار سنجش کارکرد سیاست خارجی کشور بهره گرفته شد.

Evaluation of the Relationship between the Foreign Policy Function of the Islamic Republic of Iran and Aims of the 20-Year Vision Plan and Its Requirements

The 20Year Vision Plan has determined the grand aims from which its significant part is economic development goals and expected them to be realized on outlook 1404. The realizing of the objectives of the document, on the one hand, requires inside approach and, on the other, depends on the function of the foreign policy of the country. Therefore, the study of the relationship between the foreign policy function of Iran and the developmental goals of the Vision Plan has been the concern of this paper. The main question is, what is the relationship between the functioning of the foreign policy of the Islamic Republic of Iran and the developmental goals set out in the 1404 Vision Plan? The hypothesis to testing is that seemingly as much as the degree of involvement of Iran’s foreign policy in environmental tensions increases, level of its functional adaptability with the objectives of the Vision Plan is diminished. There is a kind of convergence between the tensionsurrounded foreign policy of the country and the developmental Plan. Therefore, the adaptability of these two needs requirements in the economic and political spheres. The method used to explain the relationship of the correlation between the mentioned variables is descriptiveanalytic one. Since in this article the Vision Plan with a strategic goal is considered as the basis for Iran’s foreign policy assessment, the theoretical framework is developmental foreign policy. In this regard, the &thripal model of foreign policy performance& was used as a criterion for measuring the foreign policy performance of Iran.