پایش و ردیابی طوفان‌های گرد و غباری فراگیر استان خوزستان در دهه گذشته

به منظور پایش طوفان‌های گرد‌و‌غباری استان خوزستان ابتدا داده‌های آماری از اداره هوا‌شناسی کل اخذ شد و روز‌هایی که گزارش گرد‌و‌غبار با حداقل دید افقی کم‌تر از 10 کیلومتر داشته‌اند به عنوان روز‌های فرین انتخاب شدند. نتایج پهنه‌بندی و نقشه میانگین تراکم گرد‌و‌غبار با فراخوانی داده‌های ماهواره مودیس در گوگل ارث انجین مشخص نمود تراکم رخداد این پدیده در نواحی غربی، جنوب‌غربی و مرکزی استان بوده است. برای بررسی سینوپتیکی این پدیده شدید‌ترین گرد‌و‌غبار‌ها برای 9 ایستگاه سینوپتیکی انتخاب و با ترسیم نقشه‌های سینوپتیکی به تحلیل این روز‌ها پرداخته شد؛ و مسیر حرکت و منشا برخاست این پدیده و تراکم آن از طریق مدل hysplit نمایش داده شد. نتایج حاکی از آن بود در اغلب رخداد طوفان‌های گرد‌و‌غبار در جنوب ایران سامانه‌های کم‌فشار حرارتی فعالیت داشته و در اروپا سیستم پرفشار حاکم بوده و شیب گرادیان فشار بین این دو سامانه منجر به هدایت جریانات غربی با سرعت شدید باد در ارتفاعات بالا به سمت منطقه مطالعاتی شده و وضعیت چرخندی حاکم بر منطقه به ناپایداری هوا افزوده است باد‌های غربی نیز به موازات کانال ناوه واقع در غرب ایران از روی بیابان‌های شمال آفریقا، شمال شبه‌جزیره عربستان، عراق و سوریه گذر نموده و هوای گرم و خشک این مناطق را بر جو منطقه هدایت نموده‌اند. هم‌چنین در اتمسفر منطقه در اغلب موارد واگرایی رطوبتی رخ داده و از میزان رطوبت جو کاسته شده و همه این موارد منجر به برخاست ذرات گرد‌و‌غبار از سمت نواحی مذکور شده است.

monitoring and tracking of widespread dust storms in khuzestan province in the last decade

in order to monitor dust storms in khuzestan province, statistical data were first obtained from the general meteorological department, and the days with dust reports with minimum horizontal visibility of less than 10 km were selected as free days. the results of zoning and the average dust concentration map by calling modis satellite data in google earth engine revealed that the density of this phenomenon was in the western, southwestern and central regions of the province. for the synoptic investigation of this phenomenon, the most intense dust storms were selected for 9 synoptic stations and these days were analyzed by drawing synoptic maps; and the movement path and origin of this phenomenon and its density were displayed through the hysplit model. the results indicated that in the majority of dust storms in the south of iran, thermal low pressure systems were active, and in europe, high pressure systems prevailed, and the slope of the pressure gradient between these two systems led to the direction of westerly currents with high wind speed at high altitudes towards the study area. and the prevailing rotating situation in the region has added to the instability of the air. the western winds have also passed through the deserts of north africa, the north of the arabian peninsula, iraq and syria, parallel to the nave canal in the west of iran, and have led the hot and dry air of these regions to the atmosphere of the region.