برآورد میزان فرسایش و رسوب با استفاده از مدل‌های epm و mpsiac مطالعه موردی: حوضه آبخیز تاجیار

تحقیق حاضر با عنایت به اهمیت مسئله فرسایش خاک به خصوص در حوضه‌های کوهستانی کشور به منظور ارزیابی وضعیت فرسایش خاک در حوضه آبخیز تاجیار واقع در شمال غرب کشور صورت گرفت. در این راستا با استفاده از مدل‌های تجربی mpsiac و epm و با بهره‌گیری از قابلیت های سامانه اطلاعات جغرافیایی سعی گردید تا میزان فرسایش و رسوب‌دهی در حوضه مورد مطالعه برآورد گردد. داده‌های مورد استفاده شامل نقشه‌ها، تصاویر ماهواره‌ای، آمار ایستگاه‌های هواشناسی و هیدرومتری بود. نتایج به دست آمده نشان داد که تفاوت‌های قابل توجهی میان دو مدل مذکور از لحاظ مقدار فرسایش و رسوب برآوردی وجود دارد به طوری که میزان رسوب کل در مدل mpsiac، برابر با 76.99342 تن درسال و در مدل epm، برابر با 37.16089 تن در سال برآورد گردید و نشان داد که حوضه مورد مطالعه با اعمال روش mpsiac در کلاس فرسایشی متوسط و با به کارگیری مدل epm در کلاس فرسایشی کم قرار دارد. در نهایت نتایج تحقیق نشان داد که مدل mpsiac به لحاظ دخیل کردن عوامل بیشتر و تاثیر دهی توامان عوامل از یک سو و دقت بیشتر جداول امتیاز دهی و معادلات مربوطه از سوی دیگر از کارایی بهتری نسبت به مدل epm برخوردار می‌باشد. با این حال کالیبره کردن مدل مزبور در جهت کاهش خطاها و پیش بینی دقیق تر می‌تواند به نتایج بهتر و قابل اعتمادتری بینجامد.

estimation of erosion and sedimentation using epm and mpsiac models, case study: tajyar watershed

this research performed for assessment of erosion condition of the tajyar catchment located in nw of iran with regard to the importance of soil erosion, especially in mountainous catchments. in this way, it was tried to estimate erosion and sediment yield rates using epm and mpsiac models based on ability of geographic information system (gis). data used involved maps, satellite photos, statistic of weather and water gage stations. results indicated that it was considerable differences between the models with point of estimated erosion and sediment yield, so that estimated total sediment yield is equal to 99342/76 ton per year in mpsiac model and 16089/37 ton per year in epm model, it showed that studied catchment is placed in medium erosion class using mpsiac model and in low erosion class using epm model. finally, it concluded that mpsiac model has better efficiency than epm model because involving more factors, joining influence of factors in hand and more accuracy of pointing tables and related equations in other hand. however calibration of mpsiac model in order reduction of errors and more accurate prediction can give more good and trusty results