پایش دمای سطح زمین با به‌کارگیری روش پنجره مجزا در شهرستان تبریز و اثر آن بر تغییرات کاربری اراضی

دمای سطح زمین lst عاملی مهم در مباحث گرمایش جهانی و تغییر اقلیم است. فعالیت‌های طبیعت و انسان ساخت به ویژه تغییرات در پوشش زمین، تاثیر چشمگیری بر دمای سطح می‌گذارد. هدف از این پژوهش، تخمین دمای سطح زمین با به‌کارگیری روش پنجره مجزا در شهرستان تبریز و تعیین رابطۀ آن با تغییرات کاربری اراضی می‌باشد. بدین سبب تصاویر oli و tirs لندست 8 در سال‌های 2013 و 2019 استفاده شده و پس از انجام مراحل مختلف پیش پردازش، شاخص پوشش گیاهی ndvi ، شاخص توسعۀ شهری ndbi ، شاخص استخراج آب mndwi و دمای سطح زمین با استفاده از باندهای چندطیفی و حرارتی برآورد شد. نقشه‌های کاربری زمین نیز با بهره‌گیری از روش طبقه‌بندی شی‌گرا تهیه گردید و سپس ضرایب ارزیابی صحّت به دست آمد. نتایج این پژوهش آشکار کرد که بیشترین تغییرات کاربری اراضی در بخش مرتع به چشم می‌خورد که در دوره 7 ساله بخش عمده‌ای از آن به کاربری ارتباطی و شهری تغییر یافته است. همچنین نتایج حاصل نشان‌دهنده همبستگی معکوس بین دمای سطح زمین و شاخص ndvi است و حداکثر دما در مناطقی رخ می‌دهد که با فقر پوشش گیاهی مواجه بوده‌اند. بنابراین با توجه به جایگاه پوشش گیاهی در متعادل کردن شرایط دمایی، ضرورت و لزوم حفاظت از پوشش گیاهی آشکار می‌شود. با توجه به اهمیت بالای منطقه، نتایج حاصله می‌تواند در برنامه‌ریزی توسعه و لزوم توجه به پیامدهای به‌دست آمده از تغییرات کاربری اراضی و نیز ضرورت به‌کارگیری داده‌های سنجش از دور در برنامه‌ریزی محیطی حائز اهمیت باشد.

land surface temperature monitoring in tabriz using split window algorithm and investigating its relationship with land use changes

land surface temperature (lst) is an important factor in the study of global warming and climate change. natural and man made activities, especially land use and land cover changes, have a significant effect on land surface temperature. the purpose of this study is to estimate the surface temperature using split window algorithm in tabriz and determine its relationship with land use changes. for this purpose, oli and tirs images of landsat 8 in 2013 and 2019 were used and after performing various pre processing stages, vegetation index (ndvi), water extraction index (mndwi), urban development index (ndbi) and land surface temperature were estimated using multispectral and thermal bands. land use maps were prepared using object oriented classification method in ecognition software and then accuracy assessment coefficients were extracted. the results of this study showed that the most land use changes are observed in rangeland use, which in the 7 year period, most of it has changed to road and urban land use. the results also show a negative correlation between ndvi and surface temperature and the highest temperature occurs in areas with poor vegetation. therefore, considering the role of vegetation in modulating temperature conditions, the need for vegetation protection seems necessary.