واکاوی ارتباط آلودگی‌های مناطق شهری با جزایر حرارتی شهرستان اردبیل

آلودگی‌های هوا ناشی از فعالیت‌های بشری در شهر‌ها منجر به ایجاد جزایر حرارتی شده و باعث افزایش دما و کاهش کیفیت هوا می‌شود. هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین این آلودگی‌های مناطق شهری با جزایر حرارتی در شهرستان‌ اردبیل می‌باشد. در این راستا ابتدا در سامانه گوگل ارث انجین با فراخوانی داده‌های ماهواره سنتینل 2 و 1، نقشه کاربری اراضی شهرستان اردبیل ترسیم و با ضریب کاپا میزان درستی و دقت کلی آن بررسی شد. در گام بعد، جهت بررسی آئروسل‌های شهرستان اردبیل از داده‌های ماهواره سنتینل 5 استفاده و روند روزانه آن با روش رگرسیونی به دست آمد. میزان چولگی آئروسل‌ها برای سال‌های 2018- 2023 محاسبه و نقشه تراکم آلودگی‌های شهرستان اردبیل ترسیم شد. سپس با فراخوانی داده‌های ماهواره مودیس اقدام به ترسیم نقشه آنومالی دما و جزیره حرارتی شهرستان اردبیل طی سال‌های 2018 -2023 شد و روند lst شب در بازه زمانی مذکور و نمودار نیم‌رخ جزیره حرارتی lst شب به دست آمد. با استخراج داده‌های نقشه‌های تراکم آئروسل‌های شهری با جزایر حرارتی در نرم‌افزار arcgis، همبستگی دما و جزیره حرارتی شهرستان اردبیل بررسی شد. نتایج نشان داد بین این دو پدیده رابطه مستقیمی بر‌قرار است بدین‌گونه که میزان آئروسل‌های روزانه در شهرستان اردبیل از اواسط 2021 میلادی شیب صعودی به خود گرفته و چولگی منفی آن نشان از افزایش آلودگی‌ها با تراکم و رخداد زیاد در نواحی داخل شهری داشته است. نقشه تراکم آلودگی‌ها نیز نشان داد در نواحی داخل شهری و جاده‌های بین‌شهری شهرستان اردبیل، میزان آئروسل به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. در نتیجه، آنومالی دما در مناطق شهری و مسکونی افزایش قابل‌توجهی داشته و منجر به تشکیل جزیره حرارتی با دمای متوسط 8.22 درجه سانتی‌گراد شده که در تیرماه به بیشینه خود رسیده است.

analyzing the relationship between pollution in urban areas and thermal islands in ardabil province

the purpose of this research is to investigate the relationship between these pollutions in urban areas and heat islands in ardabil city. in this regard, the land use map of ardabil city was drawn in the google earth engine system by calling the data of sentinel 2 and 1 satellites, and its overall accuracy and correctness were checked with the kappa coefficient. in the next step, to investigate the aerosols of ardabil city, sentinel 5 satellite data was used and its daily trend was obtained by regression method. the skewness of aerosols was calculated for 2018 2023 and the pollution density map of ardabil city was drawn. then, by calling the modis satellite data, the temperature anomaly map and the thermal island of ardabil city were drawn during 2018 2023, and the night lst trend in the mentioned period and the profile diagram of the night lst thermal island were obtained. by extracting the data of urban aerosol density maps with the thermal islands in arcgis software, the correlation between temperature and the thermal island of ardabil city was investigated. the results showed that there is a direct relationship between these two phenomena, such that the amount of daily aerosols in ardabil city has taken an upward slope since the middle of 2021, and its negative skewness has shown an increase in pollution with high density and occurrence in inner city areas. the pollution density map also showed that the amount of aerosol has increased significantly in the inner city areas and intercity roads of ardabil city. as a result, the temperature anomaly in urban and residential areas has increased significantly and led to the formation of a thermal island with an average temperature of 8.22 degrees celsius, which reached its maximum in july.