تحلیل رفاه ذهنی کشاورزان در شرایط خشکسالی: مطالعه موردی شهرستان کوهدشت

بروز خشکسالی‌های مکرر در نقاط خشک و نیمه‌خشک روستایی، نه‌تنها خانوارهای کشاورز را با مشکلات اقتصادی و اجتماعی روبرو می‌سازد، بلکه رفاه ذهنی آنان را نیز تحت تاثیر قرار ‌می‌دهد. از این‌رو، پژوهشی با هدف تحلیل رفاه ذهنی کشاورزان در شرایط خشکسالی با استفاده از روش پیمایش انجام شد. کشاورزان شهرستان کوهدشت (23600=n) به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شد و از بین آنها نمونه‌ای به حجم 379 نفر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شد. داده‌ها به کمک پرسشنامه جمع‌آوری شد که روایی صوری آن توسط گروهی از متخصصان موضوعی تایید گردید. برای سنجش میزان پایایی پرسشنامه نیز، یک مطالعه راهنما انجام شد و میزان آلفا کرونباخ مقیاس‌های سنجش در حد قابل قبولی بدست آمد. یافته‎های پژوهش نشان داد با توجه به این‌که معیشت بیشتر خانوارها بر پایه کشاورزی استوار است، خشکسالی، رفاه ذهنی کشاورزان را تحت تاثیر قرار داده است. بر این اساس، عواطف مثبت و رضایت از زندگی بالاترین رتبه را در سنجش رفاه ذهنی کشاورزان داشته‌اند. از سوی دیگر، میان رفاه ذهنی کشاورزان خرده‌مالک و غیرخرده‌مالک، دیم‌کار و آبی‌کار، سالخورده و غیرسالخورده، کمتر برخوردار و برخوردار تفاوت معنی‌داری وجود داشت. بنحوی‌که کشاورزان غیرخرده مالک، آبی‌کار، مسن و متمول از رفاه ذهنی بیشتری برخوردار بودند. بر اساس یافته‌های پژوهش، توصیه‌هایی برای افزایش رفاه ذهنی کشاورزان در مواجهه با خشکسالی ارائه گردید

analysis of farmers’ subjective well-being during drought: a case of koohdasht county

frequent occurrence of droughts in arid and semi arid rural areas not only cause economic and social problems for farmer families but also affect their subjective well being. therefore, the objective of this study was to examine the farmers’ subjective well being during the drought. to do this koohdasht’s farmers (n=23,600) were considered as the statistical population of which a sample including 379 farmers were selected using the cluster sampling technique. data was collected using a questionnaire which its face validity was confirmed by a group of experts. to ensure of the reliability of the research instrument, a pilot study was carried out and the cronbach’s alpha coefficients were approved in an acceptable range. the findings revealed that while most households rely heavily on agriculture for their livelihoods, the impacts of drought on the basic resources of production have affected the subjective well being of farmers. also, the positive emotions and life satisfaction had the highest rank in measuring the subjective well being of farmers. on the other hand, there was a significant difference between the subjective well being of smallholder and non smallholder, rainfed and irrigated, elderly and non elderly, poor and non poor farmers. non smallholders, irrigated, elderly, and wealthy farmers had higher subjective well being. based on the findings, recommendations were offered to increase the subjective well being of farmers in the context of drought.