ظرفیت‌سنجی نظام برنامه‌ریزی مسکن در تامین مسکن قابل استطاعت (مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز)

امروزه دسترسی به مسکن قابل استطاعت یکی از مشکلات اکثر شهرها، به‌ویژه در کشورهای درحال توسعه محسوب می‌گردد، که به موجب آن اقشار فقیر شهری در مسکن‌های فاقد کیفیت لازم استقرار می‌یابند. در این راستا، برنامه‌ریزی تامین مسکن قابل استطاعت یکی از ضروریات شهرهای امروزه تلقی می‌گردد. با توجه به اهمیت موضوع، تحقیق حاضر با هدف ظرفیت‌سنجی نظام برنامه‌ریزی مسکن در تامین مسکن قابل استطاعت در کلان‌شهر تبریز نگارش گردیده است. بنابراین، روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی اکتشافی می‌باشد. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران، مسئولان، کارشناسان و نخبگان دانشگاهی مرتبط با حوزه‌ی برنامه‌ریزی مسکن بوده که با استفاده از فرمول کوهِن، 200 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین گردیده است. در راستای تحلیل اطلاعات نیز از مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار amos استفاده شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که بیشترین تحقق‌پذیری در بین متغیرهای برنامه‌ریزی مسکن قابل استطاعت در کلان‌شهر تبریز مربوط به متغیرهای بهره‌مندی از الگوهای پیشنهادی واقع‌گرایانه در طرح‌های توسعه‌ی شهری، هماهنگی بین سیاست‌های طرح‌های برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای با طرح‌ها و برنامه‌ریزی مسکن و نظارت و کنترل دقیق بر قیمت و کیفیت مصالح بوده که به ترتیب ضرایب استخراج‌شده بر اساس مدل ساختاری برای هرکدام 0.75، 0.71 و 0.69 می‌باشد. همچنین بر اساس نتایج مدل، مقدار بحرانی برای تمامی متغیرها (سیاست‌های عمران، شهرسازی و ساخت مسکن، سیاست‌های عمومی و سیاست‌های اقتصادی) پایین 1.96 محاسبه شده و در سطح اطمینان 95 درصد مورد تایید نمی‌باشند. به عبارتی برنامه‌ریزی مسکن قابل استطاعت در کلان‌شهر تبریز در وضعیت نامطلوبی قرار دارد.

measuring the capacity of the housing planning system in providing affordable housing (case study: tabriz metropolis)

nowadays, access to affordable housing is one of the problems of most cities, especially in developing countries, due to which the urban poor are settled in housing that lacks the necessary quality. in this regard, planning to provide affordable housing is considered one of the necessities of today’s cities. considering the importance of the subject, the present research has been written with the aim of assessing the capacity of the housing planning system in providing affordable housing in tabriz metropolis. therefore, the research method is practical in terms of purpose and analytical exploratory in nature. the statistical population of the research also includes managers, officials, experts and academic elites related to the field of housing planning, and using cohen’s formula, 200 people have been determined as the sample size. in line with data analysis, structural equation modeling has been used in amos software. the findings of the research indicate that the most realizable among the variables of affordable housing planning in tabriz metropolis are related to the variables of benefiting from realistic proposed models in urban development plans, coordination between the policies of urban and regional planning plans with housing plans and planning, and strict monitoring and control based on the price and quality of materials, which respectively the coefficients extracted based on the structural model are 0.75, 0.71 and 0.69 for each. also, based on the results of the model, the critical value for all variables (civil, urban development and housing construction policies, public policies and economic policies) is calculated as low as 1.96 and they are not confirmed at the 95% confidence level. in other words, affordable housing planning in tabriz metropolis is in an unfavorable situation.