ارزیابی آسایش انسانی با استفاده از شاخص‌های مختلف بیوکلیماتیک در شهر سقز

ارزیابی شرایط آسایش انسانی ابزار مناسبی در فرآیند برنامه ریزی های شهری به شمار می آید که در ارتباط مستقیم با شرایط اقلیمی در یک منطقه است.لذا در این پژوهش شرایط آسایش انسانی در سقز با استفاده از شاخص‌های ماهانی، ترجونگ، بیکر و نودار سایکرمتریک مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور از عناصر جوی دما، بارش، رطوبت نسبی، سرعت باد و ساعات آفتابی دوره آماری 40 ساله (1398‌1359) ایستگاه هواشناسی سقز جهت دستیابی به نتایج مستدل بهره گرفته شد. بررسی حدود آسایش روز و شب با استفاده از شاخص ماهانی نشان داد که فقط روزهای اردیبهشت و مهرماه در حدود آسایش (o) قرار دارد و در بقیه‌ی روزهای سال، گرما (h) و بخصوص سرمای هوا (c) موجب نارضایتی فرد و عدم احساس آسایش می‌شود. در وضعیت شب، شرایط حادتر است به طوری که به جز شب‌های تیر و مردادماه که شرایط آسایش فراهم است در سایر ماه‌های سال پایین بودن دما و سرمای هوا سبب نارضایتی حرارتی شده است. بر اساس شاخص ترجونگ، در طول روز فقط ماه‌های فروردین و مهر در وضعیت مطبوع قرار می‌گیرند و بقیه‌ی ماه‌های سال در وضعیت گرم تا خنک قرار دارند و هیچ‌کدام از ماه‌های سال در طول شب در وضعیت مطبوع قرار نمی‌گیرند. نتایج حاصل از شاخص بیکر نشان داد که با توجه به ضرایب cp، ماه‌های اردیبهشت و مهر دارای بیشترین شرایط آسایش بیوکلیمایی و مناسب‌ترین زمان برای فعالیت‌های مختلف از جمله گردشگری در شهر سقز هستند. بیشترین ساعت آسایش بر اساس نمودار سایکرومتریک مربوط به ماه‌های مهر و اردیبهشت می‌باشد. همچنین کمترین میزان شرایط آسایش حرارتی مربوط به ماه‌های فصول زمستان و تابستان می باشد. به طور کلی در شهر سقز، 7.3 درصد از ماه‌های سال (636 ساعت) در محدوده آسایش قرار دارد و 92.7 درصد از ماه‌ها در محدوده عدم آسایش قرار می‌گیرند. در مجموع می‌توان ماه‌های اردیبهشت، مهر و تا حدودی فروردین، خرداد و شهریور را مناسب‌ترین ماه‌ها از نظر آسایش بیوکلیمایی در شهر سقز بر اساس شاخص‌های مورد بررسی معرفی کرد.

analysis of human comfort using different bioclimatic indexes in saghez city

therefore, in this study, the conditions of human comfort in saghez city were evaluated using various bioclimatic indices such as mahani, terjong, becker and psychometric diagrams. for this purpose, atmospheric elements of temperature, precipitation, relative humidity, wind speed and sunshine on a monthly scale during the 40‌year statistical period (1979‌2018) of saghez meteorological station were used to achieve reasonable results. in the night condition, the conditions are more acute, so that except for the nights of july and august, when the conditions are comfortable, in other months of the year, low temperatures and cold weather have caused thermal dissatisfaction. according to the terjong index, during the day only the months of april and october are in a pleasant condition, and the rest of the months of the year are in a warm to cool condition, and none of the months of the year are in a pleasant condition during the night. according to the psychrometric diagram, the highest comfort hours in the study area are related to october and may. also, the lowest level of thermal comfort is related to the months of winter and summer. in general, in saghez city, 7.3% of the months of the year (636 hours) are in the comfort zone and 92.7% of the months are not in the comfort zone. in general, the results of the study and comparison of different indicators show that in the study area, favorable and unpleasant bioclimatic conditions prevail, so that in summer and winter, hot and very cold bioclimatic conditions and unpleasant conditions prevail, respectively. in general, the months of may, october and to some extent april, june and september can be introduced as the most suitable months in terms of bioclimatic comfort in saghez city based on the studied indicators.