واکاوی همدیدی امواج سرما‌یی شهر اردبیل و برآورد دوره‌های بازگشت و تغییرات آن در سال‌های آینده

وقوع پدیده یخبندان همه ساله حوادث ناگواری به همراه دارد. به همین خاطر هدف از این مقاله شناسایی الگوهای جوی موثر بر کاهش دمای شهر اردبیل با روش محیطی به گردشی و تعیین دوره های بازگشت آن با مدل آماری hyfran-plus و بررسی تغییرات آن درسالهای آینده طبق سناریوهای مختلف ریزگردانsdsm می باشد.برای بررسی همدیدی، داده‌های ‌میانگین دما از اداره آب‌وهواشناسی استان اردبیل اخذ شد و روز‌های با دمای زیر 10- درجه سانتی‌گراد طی دوره آماری (1400-1355) به عنوان فرین انتخاب شدند سپس روند سری زمانی فراوانی روز‌های یخبندان با روش کم‌ترین مربعات خطا در الگوی رگرسیون خطی مشخص شد و نتایج آن روند کاهشی را از سال 1370 به بعد نشان داد. سر‌انجام برای تحلیل همدید عوامل جوی، روز 25 دی‌ماه 1386 به عنوان نماینده از طریق روش خوشه‌ای سلسله‌مراتبی ward انتخاب گردید. در ادامه داده‌های سطوح فوقانی جو از وب‌سایت (ncep/ncar) دریافت شد و نقشه‌های سینوپتیکی در گردس ترسیم شد. نتایج حاصل از تحلیل این نقشه‌ها نشان دادند سیستم پر‌فشار حرارتی سیبری نقش موثری در انتقال هوای سرد عرض‌های شمالی به سمت منطقه موردمطالعه داشته است. در کنار این پدیده قرارگیری منطقه مطالعاتی در جلوی پشته اروپا شرایط چرخندگی منفی هوا را در پی داشته است که نتیجه آن تقویت جریانات نزولی و کاهش دمای هوا بوده است. به‌منظور برآورد دوره‌های بازگشت امواج سرما از مدل آماری hyfran-plus استفاده شد و نتیجه آن نشان داد آزمون ایستایی (wald-wolfowitz) و توزیع آماری normal دقت بیش‌تری در تعیین دوره‌های بازگشت امواج سرما داشته است. و نتایج حاصل از آزمون chi-squared نیز نشان داد که می‌توان در سطح معنی‌دار 5 درصد به استخراج نتایج حاصل از آن اطمینان کرد. در وهله آخر به منظور پیش‌بینی تغییرات پارامتر دما با استفاده از مدل گردش عمومی canesm2 تحت سه سناریوی rcp2.6 و rcp4.5 و rcp8.5 چشم انداز آتی دوره (2050-2020) بررسی گردید. نتایج آن نشان داد مدل توانایی لازم را در همانند‌سازی میانگین دما داشته است بر اساس نتایج بدست آمده از داده های مدل canesm2 روند تغییرات سری زمانی متوسط دمای سالانه افزایش نسبی دما را طی دوره‌های آتی نسبت به دوره پایه در هر سناریو نشان داد و همچنین در ماه های می، جولای، آگوست و سپتامبر افزایش دما تا حداکثر 1 درجه سلسیوس پیش بینی شد.

synopsis analysis of cold waves in ardabil city and estimation of return periods and its changes in the coming years

to check the consensus, the average temperature data was obtained from the meteorological department of ardabil province and the days with temperature below -10°c during the statistical period (1355-1400) were selected as cold days, then the trend of the time series of the frequency of freezing days with the least square error method in the model linear regression was determined and its results showed a decreasing trend from 2010 onwards. finally, for the simultaneous analysis of atmospheric factors, 25 january 2016 was selected as a representative through the ward hierarchical clustering method. next, the data of the upper levels of the atmosphere were received from the website (ncep/ncar) and synoptic maps were drawn in gardes. the results of the analysis of these maps showed that the siberian thermal high pressure system played an effective role in transferring cold air from northern latitudes to the studied area. in addition to this phenomenon, the location of the study area in front of the european ridge has resulted in negative air circulation conditions, which resulted in the strengthening of downward currents and a decrease in air temperature. hyfran-plus statistical model was used to estimate the return periods of cold waves, and the result showed that the stationarity test (wald-wolfowitz) and the normal statistical distribution were more accurate in determining the return periods of cold waves. and the results of the chi-squared test also showed that it is possible to ensure the extraction of the results at a significant level of 5%. finally, in order to predict changes in the temperature parameter, using the canesm2 general circulation model, under three scenarios rcp2.6, rcp4.5, and rcp8.5, the future perspective of the period (2020-2050) was examined. its results showed that the model had the necessary ability to simulate the average temperature.