واکاوی ارتباط بارش‌های سنگین با باد‌های حدی در استان اردبیل

وقوع بارش سنگین ناشی از عوامل مختلف جوی است و بادهای حدی نقش مهمی در تامین رطوبت و تشدید سرعت و مدت بارش دارند. هدفاز ارائه این کار پژوهشی واکاوی ارتباط این دو پدیده در استان اردبیل و سازگاری زندگی جوامع بشری با آن بوده به گونه ای که هم در مقابل حوادثپسین آن آماده بود و هم با شناخت رفتار این دو پدیده یک دید اقتصادی نسبت به این موضوع داشت.در جهت اجرای این تحقیق از داده‌های پارامتر بارش و سرعت و جهت باد روزانه و سه ساعته برای دوره زمانی 13 ساله (2009-2021) برای 11 ایستگاه سینوپتیکی اردبیل استفاده گشت. بر حسب صدک 95% روز‌های فرین برای هر ایستگاه به دست آمد. برای تحلیل آماری و همدیدی شرط انتخاب روز نماینده برای هر ایستگاه وقوع همزمانی بارش و باد حدی ملاک قرار گرفت و به علت رعایت اختصار به تحلیل یک واقعه در ایستگاه مشکین‌شهر پرداخته شد. با استفاده از داده netcdf ماهواره trmm تراکم بارش در نرم‌افزار gis نمایش داده شد و با نرم‌افزار گلباد جهت باد نشان داده شد هم‌چنین با استفاده از داده‌های ncep نقشه‌های سینوپتیکی ترسیم گردید نتایج آماری برای ایستگاه مشکین‌شهر نشان داد بیشینه فراوانی باد با 56% در فصل زمستان و اسفند ماه رخ داده که اغلب از سمت جنوب وارد شهر شده است اما بیش‌تر بارش در فصل بهار با (41%) و ماه اردیبهشت پر‌بارش‌ترین ماه بوده است. نتایج تحلیل همدیدی نشان داد سیستم حاکم بر روی منطقه مورد مطالعه کم‌فشار روی دریاچه آرال بوده و شرایط چرخندی صعود هوا را در پی داشته است. در شرق دریای مدیترانه و شمال دریای سیاه سامانه‌های پر‌فشاری تشکیل یافته و با حرکت برونگرد خود باعث هدایت جریانات غربی به سمت منطقه شده است. هم‌چنین منطقه مورد مطالعه در جلوی محور فرود غرب ایران قرار گرفته و چرخندگی مثبت هوا منجر به تقویت واگرایی در وورد‌سپهر شده است. سرعت حرکت افقی هوا به سرعت رود‌باد رسیده و با در بر داشتن رطوبت دریای مدیترانه مقدار 1.2 گرم در کیلو‌گرم رطوبت را بر آتمسفر منطقه تزریق نموده است. پیامد آن تشکیل هسته‌هایی از آب قابل بارش به میزان 8 کیلو‌گرم در یک متر‌مربع و هسته‌ای از همگرایی رطوبت در شمال‌غرب ایران بوده و وزش شرق‌سوی باد‌های غربی باعث شار آن به سمت منطقه مطالعاتی شده است.

analyzing the relationship between heavy rains and extreme winds in ardabil province

in order to carry out this research, the daily and three-hourly data of precipitation parameters and wind speed and direction were used for a period of 13 years (2009-2021) for 11 ardabil synoptic stations. percentile 95% free days were obtained for each station. for statistical analysis and consensus, the condition of choosing a representative day for each station was the simultaneous occurrence of rain and wind as a criterion, and for the sake of brevity, an event was analyzed at meshkinshahr station. using trmm satellite netcdf data, precipitation density was displayed in gis software, and wind direction was shown using golbad software, and synoptic maps were drawn using ncep data. the statistical results for meshkinshahr station showed the maximum wind frequency with 56% in the winter season. and the month of march occurred, which often entered the city from the south, but most of the rain was in spring with (41%) and may was the rainiest month. the results of synoptic analysis showed that the prevailing system over the studied area was low pressure over the aral lake and the rotating conditions of the air ascent followed. in the east of the mediterranean sea and the north of the black sea, high-pressure systems have formed, and with their outward movement, they have led the western currents towards the region. also, the studied area is located in front of the descent axis in the west of iran, and the positive rotation of the air has led to the strengthening of the divergence in the vorticosphere. the speed of the horizontal movement of the air has reached the speed of the wind and by containing the moisture of the mediterranean sea, it has injected 1.2 grams per kilogram of moisture into the atmosphere of the region.