بررسی خدمات شهری به منظور دستیابی به عدالت فضایی در سطح مناطق مختلف شهری شیراز

بررسی توزیع خدمات در شهر و آگاهی از میزان تمرکز و تفرق واحدهای خدمات شهری در مناطق شهرداری نقش بسزایی در درک عدالت فضایی ایفا می‌کند. آنچه در این مفهوم حائز اهمیت است ایجاد فرصت برابر در فضای شهری در ارتباط با خدماتی که آحاد جامعه به آن احتیاج دارند. با توجه به اینکه هدف اصلی توسعه حذف نابرابری هاست، بهترین مفهوم توسعه، رشد همراه با عدالت اجتماعی است. بنابراین هدف کلی برنامه ریزی منطقه ای یا توسعه اقتصادی برقراری عدالت اجتماعی و توزیع رفاه و ثروت بین افراد جامعه است. روش پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی است و از مدل‌های ضریب آنتروپی، امتیاز استاندارد شده، تاکسونومی عددی، تاپسیس و ضریب پراکندگی استفاده شده است. جامعه آماری 9 منطقه شهرداری شهر شیراز و 11 شاخص خدمات شهری بوده است. بررسی ضریب آنتروپی نشان می‌دهد که جمعیت به سمت تعادل در بین مناطق میل می‌کند و همبستگی پیرسون بین مساحت مناطق و نمرات استاندارد شده گویای رابطه مستقیم معناداری بین مساحت مناطق و امتیازات استاندارد شده است. همچنین بررسی همبستگی پیرسون بین جمعیت و نمرات استاندارد شده نشان از عدم همبستگی بین نمرات استاندارد شده و مناطق می‌باشد این بدان معناست که خدمات متناسب با جمعیت توزیع نشده است. بررسی ضریب پراکندگی نشان می‌دهد خدماتی که نیاز عموم مردم را در روز تشکیل می‌دهند بیشتر از خدماتی است که کارکرد منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای دارند. نتایج حاصل از تلفیق مدل‌ها نشان می‌دهد که مناطق 1، 2 و 4 به ترتیب به عنوان مناطق برخوردار تشخیص داده شدند. مناطق 3، 7، 5، 6 به عنوان مناطق متعادل و نسبتاً برخوردار و منطق 8 و 9 به عنوان مناطق محروم شناخته شدند. به منظور دستیابی به عدالت فضایی و پراکنش مناسب خدمات در مناطق شهری اولویت برنامه‌ریزی در مناطق 1 و 7 افزایش جمعیت و در مناطق 3 و 5 افزایش خدمات پیشنهاد می‌گردد.

investigating urban services in order to achieve spatial justice in different urban areas of shiraz

examining the distribution of services in city and knowing the degree of concentration and dispersion of urban service units in municipal areas plays an important role in understanding spatial justice. what is important is to create equal opportunities in urban space in relation to the services that members of society need. given that the main goal of development is to eliminate inequalities, the best concept of development is growth with social justice. therefore, the overall goal of regional planning or economic development is to establish social justice and distribute welfare and wealth among members of society. the method of the study is descriptive analytical and entropy coefficient, standardized score, numerical taxonomy, topsis and scattering coefficient have been used. the statistical population was 9 municipal districts of shiraz and 11 indicators of urban services. study of entropy coefficient shows that the population tends to balance between regions and pearson correlation between regions space and standardized scores indicates a significant direct relationship between regions space and standardized scores. also, pearson correlation between population and standardized scores shows that there is no correlation between standardized scores and regions, this means that services are not distributed in proportion to the population. distribution coefficient study shows that the services that make up the per day needs of the public are more than the services that have regional and trans regional functions. the results of combining the models show 1, 2 and 4 regions were identified as privileged regions, respectively. 3, 7, 5, 6 regions were considered as balanced and relatively privileged areas and 8 and 9 regions were recognized as deprived areas. in order to achieve spatial justice and proper distribution of services in urban areas, planning priority is proposed in zones 1 and 7 of population growth and in zones 3 and 5 to increase services.