بررسی تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر فرسایش و سیل‌خیزی حوضه سقز قبل و بعد از احداث سد شهید کاظمی با استفاده از مدلarcswat

یکی از بلایای طبیعی که امروزه مردم را ازنظر جانی و مالی تهدید می‌کند سیلاب است، حوضه آبریز سقز‌چای که به سد شهید کاظمی می‌ریزد با توجه به گذشت حدود نیم‌قرن از احداث سد تغییرات زیادی را متحمل شده است. بنابراین به بررسی تغییرات و تاثیر آن بر فرسایش و سیل‌خیزی پرداخته شده است. شناسایی ویژگی‌های ژئومورفیک حوضه سقزچای قبل و بعد از احداث سد شهید کاظمی و همچنین میزان فرسایش حوضه قبل و بعد از احداث سد و مشخص کردن میزان تغییرات کاربری اراضی برافزایش یا کاهش پوشش گیاهی از اهداف این تحقیق است. در این پژوهش از داده‌های هیدرومتری، رسوب، خاک، تصاویر ماهواره‌ای قبل و بعد از احداث سد، نقشه‌های توپوگرافی و زمین‌شناسی استفاده شده است. پس از پیش‌پردازش تصاویر ماهواره‌ای در نرم‌افزار envi نقشه‌های کاربری اراضی و ndvi تهیه و سپس داده‌ها وارد محیط arc gis شدند و نقشه‌های لازم و شاخصهای فیزیوگرافی حوضه تهیه گردید، داده‌های خاک، دبی و رسوب و نقشه‌های رستری وارد نرم‌افزار swat گردید و داده‌های لازم برای شبیه‌سازی آماده گردید و پس از چهل بار شبیه‌سازی با swat cup نتایج صحت سنجی و واسنجی رسوب ضریب راندمان نش – ساتکلیف 0.64 و مقادیر این ضرایب به ترتیب 0.76 و 0.68 میباشد و برای دبی دوره صحت سنجی راندمان نش – ساتکلیف 0.68 و مقادیر این ضرایب به ترتیب 0.86 و 0.67 بدست آمد که با توجه به میزان رسوب و دبی می‌توان گفت حوضه سیل‌خیز است، نزدیک بودن نتایج داده‌های مشاهده‌ای و شبیه سازی شده نشان می‌دهد مدل swat برای حوضه به خوبی پاسخگو است. درنهایت مشخص شد زمین‌های کشاورزی همراه با مراتع متراکم و مراتع به ترتیب با 2.134 و 17.1944 کاهش و زمین‌های بایر و مناطق مسکونی به ترتیب 16.46 و 2.0722 افزایش مساحت روبرو بوده‌اند.

The Effects Of Land use Change On Erosioد & Flood In Saqqez basin Before & After Shahid Kazemi Dam Construction, Arc Swat model

One of the natural disasters that threatens people’s lives and money today is the flood. The Basin of Saqez Chay, which enter to th through the Shahid Kazemi dam, has undergone many changes over the course of about half a century, and we have examined changes in its magnitude and its impact on erosion and flood. In this research, hydrometric data, sediment, soil, satellite images before and after the construction of the dam, topographic maps and geological data were used. After preprocessing satellite imagery, ENVI software was prepared for land use and NDVI maps. Then the data was entered into the Arc GIS environment, and the necessary maps and physiographic characteristics of the basin were prepared. . In the next step, soil data, flow rate, sediment, and Raster maps entered the SWAT software, and the information needed for simulation was obtained and after the simulation with the SWAT CUP, the results of the Validation and calibration were obtained. the Efficiency coefficient of Nash–Sutcliffe was 0.44 and the values of these coefficients were 0.76 and 0.68. For the Validation period, the Efficiency coefficient of Nash–Sutcliffe was 0.68 and the values of these coefficients were 0.86 and 0.67, respectively. Considering the amount of sediment and water flow, it can be said that the Basin is flooding. The closeness of observed data and simulation shows that the SWAT model works well for the basin. Finally, it was determined that agricultural land with dense pastures and rangelands decreased by 134.2 and 1944.19 respectively, and Wasteland and residential areas were, respectively 16.1617 and 2.7222 Percent to be decreased.