بررسی تنگناها و مشکلات برنامه های توسعه ای در ایران با تاکید بر آمایش سرزمین و ارائه راهبردهایی جهت بهبود آن با مدل (anp)

تلاش برای داشتن یک برنامه ملی آمایش سرزمین در طول سال های گذشته همواره با موانع و چالش های متعددی مواجه شده است. تجربه برنامه ریزی از نوع آمایش سرزمین در ایران موید اتفاقات و تصمیم گیری های پر فراز و نشیبی در ابعاد مفهومی، نظریه ای، تکنیکی، رویه ای، فرآیندی، سازمانی و قانونی می باشد که گاه منجر به پیشبرد این امر شده و گاه در جهت به انزوا کشاندن و انحراف از مسیر اصلی حرکت و حتی اجرا نشدن آن گردیده است. هدف از این مقاله بررسی موانع و تنگناهای آمایش سرزمین کشور و نقش این موانع در محدودیت ها و نارسایی های در برنامه های توسعه ای کشور است که منجر به شکل گیری عدم تعادل های منطقه ای در کشور شده است. روش تحقیق، تحلیلیاکتشافی است. در این پژوهش منابع و اطلاعات از طریق منابع کتابخانه ای و همچنین سرشماری های عمومی نفوس و مسکن، طرح های آمایش سرزمین جمع آوری شده است. شاخص های مورد بررسی 40 شاخص اقتصادی، اجتماعی، نهادی، اجرایی است که با استفاده از مدل تحلیل شبکه (anp) به بررسی موانع و تنگناهای آمایش سرزمینی کشور و میزان تاثیرگذاری هریک از موانع در سطح توسعه یافتگی مناطق کشور پرداخته شده است. همچنین نتایج حاصل از مدل تحلیل شبکه نیز بیانگر این است که شاخص های نهادی با مقدار 059/0 بیشترین نقش را در تنگناهای طرح های آمایش سرزمین کشور را باعث شده است. مدلسازی معادلات ساختاری تنگناهای آمایش سرزمین کشور نیز نشان می دهد تاثیرات موانع نهادی روی طرح های آمایش سرزمین در کشور با ضریب مستقیم و مثبت 98/0 است که این موانع دارای قدرت تبیین کنندگی تغییرات در شاخص های اقتصادی و اجتماعی کشور می باشد.

Reviewing the bottlenecks and problems of development programs in Iran with an emphasis on land management and providing strategies to improve it with the Model (ANP)

Trying to have a national land use plan over the past years has always faced numerous challenges and challenges. The experience of planning the land plot in Iran confirms the overwhelming events and decisions in conceptual, theoretical, technical, procedural, procedural, organizational and legal aspects that sometimes lead to this and sometimes in the direction It has been driven to isolate and deviate from the mainstream, and not even run it. The purpose of this article is to study the obstacles and bottlenecks of the country’s land and the role of these barriers in the limitations and shortcomings of the country’s development plans, which has led to the formation of regional imbalances in the country. Research method is analyticalexploratory. In this research, resources are collected through library resources as well as general population and housing surveys, land acquisition plans. The surveyed indicators are 40 economic, social, institutional and executive indicators that use the Network Analysis Model (ANP) to investigate the barriers and bottlenecks of the country’s land use and the extent of the impact of each barrier on the level of development in the regions of the country. Also, the results of the network analysis model indicate that institutional indicators with the value of 0.059 have the most role in the bottlenecks of the country’s land plot design. The modeling of the structural equations of the constraints of the country’s land borders also shows that the effects of institutional barriers on land plot design in the country with a direct and positive coefficient of 0.98, which has the power to explain the changes in the economic and social indicators of the country.