مکانیابی بهینه جایگاه‌های سوخت‌رسانی گاز طبیعی (Cng) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیای و مدل (Ahp) (مطالعه موردی: منطقه 4 تهران)

افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی در کلانشهر تهران، منجر به افزایش تعداد اتومبیل و در نتیجه نیاز به جایگاه های تامین سوخت شده است. شبکه جایگاه‌های سوخت‌رسانی گازی از جملة اجزاء شبکة خدمات شهری هستند، که به‌عنوان تامین کنندة سوخت بخش حمل و نقل درون‌شهری عمل نموده و به نوبة خود از لحاظ ملاحظات ترافیکی، شهرسازی، ایمنی و محیط زیست دارای اهمیت می‌باشد. براین اساس هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین مکان‌های مناسب جایگاه‌های سوخت‌رسانی گازی (cng) به‌عنوان یکی از کاربریهای حیاتی شهری، با توجه به معیارها و ضوابط موجود در منطقه 4 شهرداری تهران می‌باشد. این تحقیق ازنظر ماهیت، توصیفی تحلیلی و از حیث هدف کاربری است. در راستای نیل به هدف مذکور، نقشه معیارهای موثر در مکانیابی جایگاه‌های سوخت‌رسانی گازی همچون: تراکم جمعیت، معابر و دسترسی، شیب زمین، کاربری‌های سازگار و ناسازگار در نرم‌افزار arcgis تهیه گردید. جهت تعیین وزن معیارها و الویت‌بندی و تعیین روابط بین متغیرها، از روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp)، استفاده شد. برای ارزیابی و سنجش سازگاری قضاوت‌ها نیز از نرم‌افزار expert choice استفاده شد. در نهایت با ضرب وزن هر معیار در لایه تهیه شده برای هر معیار و ایجاد همپوشانی بین لایه‌ها، نقشه نهایی مکان‌های مناسب احداث جایگاه ‌های سوخت‌رسانی در منطقه 4 شهرداری تهران تهیه گردید. نتایج حاصل از نقشه نهایی حاکی از آن است که از کل منطقه مورد مطالعه 49/30 درصد، دارای پتانسیل مناسب، 33/70 درصد دارای پتانسیل متوسط و 17/00 درصد از کل منطقه از پتانسیل نامناسبی برخوردار است. براساس نقشه نهایی مشخص گردید که تنها 14درصد از جایگاه‌های موجود در محدوده مناسب احداث جایگاه‌ های سوخت‌رسانی قرار دارند و بقیه در محدوده‌های متوسط و نامناسب قرار دارند. همچنین نتایج بیانگر آن است که نواحی شمالی و شرقی منطقه 4 بیشترین پتانسیل را جهت احداث جایگاه های سوخت گازی جدید را دارند.

Optimal Location of Natural Gas Refueling Stations Using Geographic Information System and AHP Model (Case Study: District 4 of Tehran)

Increasing population and urbanization in the metropolis of Tehran have led to an increase in the number of cars and, as a result, the need for fuel supplies. The network of gas fueled sites is one of the components of the urban services network, which acts as a fuel supplier to the intercity transportation sector, and in its turn, it is important. The purpose of this study was to determine the proper locations of Gas Shelter (CNG) as a municipal user, according to the criteria and criteria in District 4 of Tehran Municipality. In order to achieve this goal, by using the ArcGIS, a map of effective criteria for finding gas storage locations such as population density, passageways and access, land gradient, compatible applications and incompatible applications were prepared. The research method is descriptiveanalytic. In order to weigh the criteria, two methods of using experts knowledge and mathematical models as well as software such as Expert Choise were used and the final weight of the criteria was determined. Finally, with the weight multiplication of each criterion in the prepared layer for each criterion and the overlapping of layers using the ArcGIS software capabilities, a final map of the locations for the construction of shelter positions in the 4th municipality of Tehran was prepared. The final map of the location was divided into three classes with suitable potential (49.30% of the total area), moderate (33.6% of the total area) and inappropriate (17.00% of the total area), and it was found that only 14% Of the sites located in the proper range of construction of the storage facilities, the rest are in medium and inappropriate areas. It was also found that the northern and eastern areas of Region 4 have the greatest potential for the construction of new gas fields.