بررسی پراکندگی جغرافیایی جمعیت شهری استان خوزستان با رویکرد پدافند غیرعامل

پدافند غیرعامل نوعی دفاع غیر نظامی است و به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌گردد که به جنگ‌افزار نیاز ندارد و با اجرای آن می‌توان از وارد شدن خسارات مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی و تلفات انسانی جلوگیری نموده یا میزان این خسارات و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد. اقدامات پدافند غیرعامل شامل پوشش، پراکندگی، تفرقه و جابجایی، فریب، مکان یابی، اعلام خبر، قابلیت بقا، استحکامات، استتار، اختفاء، ماکت فریبنده و سازه‌های امن است. در این پژوهش بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395، وضعیت پراکندگی جغرافیایی جمعیت شهری استان‌ خوزستان با رویکرد پدافند غیرعامل بررسی‌شده است. روش کار در این پژوهش ترکیبی از روش‌های اسنادی، توصیفی و تحلیلی است و در آن از مقایسه‌ی درصد جمعیت شهر مرکز استان با سایر شهرهای استان و قانون رتبه اندازه زیپف استفاده‌شده است. نتایج نشان داد 55 / 33 درصد جمعیت شهری استان خوزستان در شهر اهواز قرار دارد. نتایج مدل قانون رتبه اندازه نشان می‌دهد که شهر اهواز به‌عنوان نخست شهر برتر در نظام شبکه شهری استان خوزستان قرار دارند و نقش شهرهای میانی و کوچک در سیستم شهری این استان بسیار کم است. در ﻣﺠﻤﻮع ﺳﻠﺴﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺷﻬﺮی اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن دارای ﺳﺎﺧﺘﺎری ﻧﺎﻣﺘﻌﺎدل اﺳﺖ و ﺷﻬﺮ اﻫﻮاز ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺷﻬﺮ در ﺷﺒﻜﻪ ﺷﻬﺮی اﺳﺘﺎن ﺧﻮدﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨد. و هنوز سلسله‌مراتب شهری در شبکه شهری خوزستان نسبت به مدل رتبه اندازه زیپف فاصله زیادی دارد. لذا با ارائه خدمات و تقویت شهرهای کوچک و میانی و کاهش رشد شهر اهواز در این استان می‌توان باعث توزیع بهینه جمعیت و سلسله‌مراتب شهری مطلوب در سطح این استان شد؛ و بدین‌وسیله به بحث پراکندگی مطلوب جمعیتی و بحث پدافند غیرعامل دست‌یافت.

Investigating the geographical distribution of urban population in Khuzestan province with passive defense approach

Passive defense is a type of civil defense and refers to a set of measures that do not require warfare and by implementing it, it is possible to prevent financial damage to vital and sensitive military and civilian equipment and facilities and human casualties or the amount of these losses and casualties Reduced to a minimum. Passive defense measures include cover, dispersal, division and relocation, deception, location, announcement, survival, fortifications, camouflage, concealment, deceptive replicas, and secure structures. In this study, based on the results of the general population and housing census in 2016, the geographical distribution of the urban population of Khuzestan province with a passive defense approach has been investigated. The method of work in this research is a combination of documentary, descriptive and analytical methods and in it the comparison of the percentage of population in the center of the province with other cities in the province and the law of ranksize of Zipf has been used. The results showed that 33.55% of the urban population of Khuzestan province is located in Ahvaz. The results of the ranksize law model show that Ahvaz is the first city in the urban network system of Khuzestan province and the role of medium and small cities in the urban system of this province is very small.