سنجش و ارزیابی نقش تحولات کالبدی شهرهای ساحلی بر کیفیت فضاهای عمومی (مورد مطالعه: شهرهای ناحیه غربی مازندران)

شهرهای ساحلی استان مازندران با دارا بودن جاذبه های طبیعی، اقتصادی و گردشگری ، طی سال های اخیر رشد بسیاری را متاثر از رشد جمعیت شناور و ورود مهاجران و گردشگران تجربه کرده اند. این روند  مسائل و مشکلات متعددی از جمله ساخت وساز بی رویه و بدون برنامه در نوار ساحلی، رشد افقی و گسترش بی ضابطه شهرها به سمت اراضی کشاورزی اطراف و تغییرات زیاد در ساختار فضایی و کالبدی شهر و عدم توسعه فضاهای عمومی متناسب با توسعه فضاهای خصوصی و اقتصادی را برای این شهرها به دنبال داشته است.این پژوهش باهدف بررسی نقش تحولات کالبدی شهرهای ساحلی ناحیه غربی استان مازندران بر کیفیت فضاهای عمومی انجام پذیرفت. روش مطالعه حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و میدانی است.جامعه آماری این پژوهش شهروندان شهرهای ساحلی نوشهر،چالوس،تنکابن و رامسر بوده وحجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 382 نفر تعیین،که با استفاده از روش نمونه‌گیری احتمالی طبقه‌بندی‌شده از میان جامعه آماری انتخاب‌شده‌اند.روش گردآوری اطلاعات به‌صورت  میدانی و مهم‌ترین ابزار آن پرسشنامه است. روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از طریق مدل‌های رگرسیون و معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزارهای spss-pls انجام شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است وضعیت تحولات کالبدی شهرهای موردمطالعه در زمینه‌های توجه به سرانه و استاندارد در طراحی و ایجاد فضاهای شهری و ساماندهی سیما و منظر فضاهای شهری در حد مطلوب ارزیابی‌شده و در زمینه کیفیت فضای عمومی،مولفه راحتی،آسایش و زیبایی بصری دارای بیشترین تحقق‌پذیری و مولفه فعالیت دارای کمترین میزان تحقق‌پذیری در طراحی فضاهای عمومی بوده است. براساس مدل رگرسیون،شش مولفه توجه به سیما و منظر شهری،توسعه امکانات و خدمات،افزایش سطح اشغال و تغییر چشم‌انداز طبیعی،میزان بهره‌گیری از توسعه درونی شهر و آلودگی محیطی،تاثیر معناداری بر کیفیت فضاهای عمومی دارد.بر اساس مدل ساختاری تحقیق،مولفه تحولات کالبدی بر مولفه اجتماعی پذیری دارای بیشترین اثرگذاری و بر روی مولفه راحتی، آسایش و زیبایی بصری دارای کمترین اثرگذاری بوده است.

measuring and evaluating the role of physical changes in the coastal cities on the quality of public spaces (case study: the cities of the western part of māzandarān province)

in the rapid urbanization of cities, public spaces face a fundamental change in their physical structure, to the extent that the meaning and importance of these spaces are lost in the requirements of their rapid growth, and the quantity and quality of public spaces are reduced. this research aimed to investigate the role of physical transformations in the coastal cities of the western part of māzandarān province on the quality of public spaces. it was descriptive-analytical research in nature that was conducted based on a survey-documentary method. the research population consisted of the citizens of the coastal cities of nowshahr, chālous, tonekābon, and rāmsar. from among them 382 individuals were selected using cochran’s formula through stratified random sampling. data was collected by library and field study using a questionnaire. the data analysis method was conducted using regression models and structural equations through spss-pls software. results indicated that the status of physical developments in the studied cities, regarding attention to per capita and standards in the design and creation of urban spaces, as well as the organization of their appearance and landscape, was satisfactory. in terms of public space quality, the components of comfort, convenience, and visual beauty had the highest potential for realization, while the activity component had the lowest in the design of public spaces. based on the regression model, six components, including attention to the urban appearance and landscape, the development of facilities and services, increased occupancy and changes to the natural landscape, the utilization of urban infill development, and environmental pollution, have a significant impact on the quality of public spaces. according to the structural model of the research, the component of physical transformations has the greatest effect on sociability and the least effect on the comfort, convenience, and visual beauty.