تدوین سناریوهای توسعه‌پایدار شهری بر پایه برنامه‌ریزی سناریومبنا (مطالعه موردی: شهر بندری ماهشهر)

دست‌یابی به توسعه‌پایدار شهری به میزان موفقیت در برنامه ریزی های اصولی در بهره گیری از منابع انسانی و طبیعی وابسته است. برنامه‌ریزی سناریومبنا به‌عنوان یکی از راه های دستیابی و موفقیت در توسعه‌پایدار شهری مطرح است؛ چرا که با تبیین آینده های هر کدام از پیشران های کلیدی، مدیران و مسئولین مربوطه را برای بحران های پیش‌رو آماده می‌نماید. هدف پژوهش حاضر تدوین سناریوهای توسعه‌پایدار شهر بندری ماهشهر بر پایه برنامه ریزی سناریومبنا می باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش بر اساس روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است. جهت گردآوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه و تکنیک دلفی و مطالعات اسنادی و کتابخانه ای بهره گیری شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از نرم افزار‌های micmac و scenariowizard بهره گیری استفاده شده است. یافته های پژوهش در مرحله اول بیانگر آن است که از میان 35 عامل اصلی تاثیرگذار بر توسعه‌پایدار شهر بندری ماهشهر، در مجموع 8 متغیر کلیدی شامل (توسعه گردشگری داخلی (v4)، طرح ها و برنامه های توسعه شهری (v19)، مدیریت کارآمد محلی (v21)، مدیریت کارآمد کلان (v23)، آموزش (v24)، شبکه ارتباطی (v28)، امنیت (v30)، موقعیت جغرافیایی بندر ماهشهر (v33)& بر توسعه پایدار شهر بندری ماهشهر تاثیرگذار می باشند) در وضعیت توسعه‌پایدار شهر بندری ماهشهر تاثیرگذارند و بر اساس وضعیت های پیش و روی این هشت پیشران کلیدی در مجموع 26 سناریو برای آینده توسعه‌پایدار شهری ماهشهر به‌دست آمده است که با توجه به ویژگی های هر کدام از سناریوها، در سه گروه (سناریوهای مطلوب، سناریوهای ایستا و سناریوهای بحرانی) قرار گرفته اند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که شهر بندری ماهشهر دارای پتانسیل های طبیعی و انسانی منحصربه فردی است که زمینه‌های دستیابی به توسعه‌پایدار شهری برای آن فراهم است اما پیشران های متفاوتی در فراهم نمودن زیرساخت های توسعه پایدار این شهر در آینده تاثیرگذارند که نوع برنامه ریزی و راه های دستیابی به آن می‌تواند مسیر موفقیت در دستیابی به توسعه‌پایدار شهری و دستیابی به مطلوب ترین سناریو را هموار نماید و یا بالعکس این مسیر را با چالش های بسیار روبرو نماید و بحرانی ترین سناریوی ممکن اتفاق بیفتد.

developing policy scenarios of sustainable urban development through scenario-based planning (case study: mahshahr port city)

achieving sustainable urban development depends on a successful principled approach to the management of human and natural resources. by explaining the future of each of the key drivers, scenario-based planning is considered as one of the key ways to achieve and succeed in sustainable urban development. it prepares the managers and officials for the upcoming challenges. this study aimed to develop sustainable development scenarios for mahshahr port city in accordance with scenario planning. this current research was based on a futurology approach, analytical methods, and exploratory science to guide its purpose and nature. documentary and library studies have been conducted to collect the required data and information, as well as using questionnaires and delphi techniques. the micmac and scenariowizard software were used to analyze the collected data. according to the preliminary findings of the research, out of 35 major factors affecting the sustainable development of mahshahr port city, eight major variables were found, such as (domestic tourism development (v4), urban development plans (v19), efficient local management (v21), efficient macro management (v23), education (v24), communication network (v28), security (v30), and geographic location of mahshahr port (v33) all contribute to the sustainable development of mahshahr port city.) mahshahr port city is effectively developed through sustainable means. as a result of the circumstances ahead of these eight key drivers, 26 scenarios have been developed for the future of sustainable urban development in mahshahr, which can be placed in three groups (optimal scenarios, static scenarios, and critical scenarios). according to the findings of the study, the port city of mahshahr has unique natural and human potentials that provide an opportunity for its sustainable urban development. it is however important to note that different drivers play different roles in helping to provide sustainable public infrastructure of this city in the future, and the type of planning and how it is implemented can result in success in sustainable urban development and achieve the most desirable scenario, or on the contrary, this path can face many challenges and the most critical scenario possible can happen. extended abstract introduction as one of the country’s major ports, mahshahr has an important position and strategic significance among various urban spaces. by presenting scenarios for the future development of this strategic port in our country along with an explanation of current factors influencing its development, a suitable background and cognitive context for this city’s future development can be provided. it is possible to accelerate sustainable development when key drivers and favorable scenarios of mahshahr are identified, as well as utilizing its potential, by identifying and strengthening key factors. otherwise, mahshahr’s development process will suffer from marginal development, environmental issues, and increased migration due to the destruction of sustainable development opportunities. a key objective of the study is to answer the following question: what are the possible development scenarios for mahshahr port city based on scenario-based planning?.methodologyas one of the country’s major ports, mahshahr has an important position and strategic significance among various urban spaces. by presenting scenarios for the future development of this strategic port in our country along with an explanation of current factors influencing its development, a suitable background and cognitive context for this city’s future development can be provided. it is possible to accelerate sustainable development when key drivers and favorable scenarios of mahshahr are identified, as well as utilizing its potential, by identifying and strengthening key factors. otherwise, mahshahr’s development process will suffer from marginal development, environmental issues, and increased migration due to the destruction of sustainable development opportunities. a key objective of the study is to answer the following question: what are the possible development scenarios for mahshahr port city based on scenario-based planning?.results and discussionamong the 35 main factors contributing to mahshahr port city’s sustainable development, eight key variables have the greatest influence, including: as shown in figure (2), these variables have the most and least impact on the future of sustainable development of mahshahr port city, which includes factors such as domestic tourism development (v4), urban development plans (v19), a highly efficient local management system (v21), a highly efficient macro management system (v23), education (v24), communication network (v28), security (v30), and the geographic location of mahshahr port (v33).