تحلیل اثرگذاری محیط طبیعی و زیست‌بوم بر احساس نشاط شهروندان (مطالعه موردی: محلات منتخب شهر رودکناری اهواز)

پژوهش حاضر با تاکید بر اثرگذاری عوامل محیط طبیعی و زیست بوم بر نشاط شهروندان اهواز و در حیطه‌ جغرافیای سلامت است. شهر رودکناری اهواز با مشکلات محیطی عدیده ای از آلودگی هوا و گرد و غبار، کمبود فضای سبز، حاشیه‌نشینی و نابرابری خدمات‌رسانی، آلودگی پسماند و فاضلاب، کیفیت آب و بحران سیل در بستر رودخانه کارون و غیره مواجه است. بنابراین پژوهش حاضر به دنبال دو هدف است که آیا عوامل محیط طبیعی و زیست‌بوم بر نشاط شهروندان اهواز اثرگذار است و این‌که میزان اثرگذاری عوامل محیط طبیعی و زیست بوم بر نشاط شهروندان در محلات منتخب شهر اهواز چگونه است. پژوهش حاضر کاربردی و از لحاظ روش شناسی «توصیفی-تحلیلی» است. ابزار مورد استفاده، ترکیبی از پرسشنامه محقق‌ساخته و پرسشنامه استاندارد شادکامی آکسفورد است. جامعه آماری شامل شهروندان شهر اهواز (زن و مرد) در محدوده سنی 15 سال به بالا (887280 نفر) است. حجم نمونه متناسب با جامعه آماری و بر اساس فرمول کوکران 385 نفر و روش نمونه گیری نیز طبقه ای نسبی است. پرسشنامه‌هادر شش محله منتخب شهرک نفت، کیانپارس، گیت‌بوستان، عامری، منبع‌آب و کوی علوی توزیع و تکمیل گردید. جهت تحلیل داده ها از نرم افزارهای spss، gis و روش cocoso استفاده شده است. یافته ها نشان داد که عوامل محیط طبیعی و زیست‌بوم بر نشاط شهروندان اهواز اثرگذار است و عواملی مانند آلودگی هوا و گرد و غبار با امتیاز 0/132-، وضعیت فاضلاب و پسماند با امتیاز 0/109- و مخاطره طبیعی سیل با امتیاز 0/077- اثر منفی بر سطح نشاط شهروندان گذاشته است. همچنین در بین محلات مورد مطالعه از لحاظ اثرپذیری سطح نشاط از عوامل محیط طبیعی و زیست‌بوم  به‌ویژه در محله های کوی علوی و منبع آب تفاوت وجود دارد. بر اساس نتایج شرایط و آلودگی های محیط‌زیستی شهر اهواز به طور عمومی رنج هایی را برای شهروندان این شهر به‌همراه داشته است و در حوزه سلامت و نشاط آنان بسیار اثرگذار بوده است اما در محله های حاشیه نشین از جمله کوی علوی و منبع آب وضعیت حادتری را برای شهروندان ایجاد کرده است. در نهایت پیشنهادهایی از جمله ارتقاء کیفیت محیط‌زیست و استفاده از پتانسیل های موجود رودخانه کارون و استفاده بهینه از فضاهای رها شده و فراموش شده امتداد این محور و تبدیل آن ها به فضاهایی جاذب برای حضور افراد ارائه گردیده است.

analysis of the impact of natural environment and ecosystem on citizens’ sense of happiness (case study: selected neighborhoods in the city of rudkhanāri, ahvāz)

the present study focuses on the impact of natural environmental and ecosystem factors on the happinessof the citizens of ahvāz, within the scope of eographical health. the city of ahvāz faces environmental issues such as air and dust pollution, lack of green spaces, marginalization and inequality in service delivery, waste and sewage pollution, water quality, and flood crises in the kārun river basin. the present research was practical and descriptive-analytical. the utilized tools consisted of a researcher-made questionnaire and the standardized oxford happiness questionnaire. the statistical population included citizens of ahvāz (both female and male) within the age range of 15 years and above (887,280 individuals). the sample size, based on cochran's formula, was 385 individuals, and a relative stratified sampling method was employedin six selected neighborhoods: shahrak-e naft, kiānpars, gate boostān, ᾱmeri, manba'e ᾱb, and kooye alavi. spss and gis softwares, and the cocoso method were used for data analysis. the findings indicated that natural environmental and ecosystem factors have an impact on the happiness of ahvāz citizens.factors such as air and dust pollution score -0.132, waste and sewage status score -0.109, and flood natural hazard score -0.077, negatively affect the level of citizens' happiness. moreover, there are differencesamong the studied neighborhoods in terms of the susceptibility of happiness levels to natural environmental and ecosystem factors, particularly in kooye alavi and manba'e ᾱb neighborhoods. finally, some recommendations provided including improving the quality of the environment, utilizing the potential ofthe kārun river, and optimizing the use of abandoned and neglected spaces along this axis, transformingthem into attractive areas for people's presence.