علل و پیامد‏های فقر از نگاه حضرت علی(ع) در نهج‏البلاغه

بخشی از اندیشه‏های امام علی(ع) درباره‏ی علل و پیامد‏های حاصله از فقر در نهج‏البلاغه گردآوری شده است که در آن با استناد بر خطبه‏ها، نامه‏ها، کلمات قصار و همچنین سیره‏ی اقتصادی آن حضرت و دیدگاه‏های وی آشنا می‏شویم. این سخنان گهربار ملهم از قرآن و سنت پیامبر اسلام است و به عنوان الگویی برای جوامع و حکومت‏های اسلامی می‏باشد. ایشان ابعاد، جنبه‏ها و ریشه‏های حاصل شده از فقر را به مردم معرفی کرده‏اند و در پی آن به عنوان مصلحی اصلاحگر در پی قطع این حالت رذیله و اصلاح وضعیت آنان برآمده‏اند. حضرت علی(ع) که عمق فاجعه را با تمام وجود درک می‏کنند، انحصار ثروت در دست گروهی را به عنوان حرکتی خطر آفرین برای مسلمین معرفی می‏کنند. در این مقاله علل مادی و معنوی که در بروز فقر موثر هستند از جمله آزمندی، اسراف، احتکار و... اشاره شده است و پیامدهای حاصل از فقر را می‏توان در دو بعد فردی و اجتماعی بررسی کرد. منظور از فقر در این پژوهش تنگدستی در برآوردن نیاز‏های ضروری زندگی است. جامعه‏ای که در آن حقوق افراد مطابق با استحقاق آنها تامین شود فقر و تکاثر ثروت و مفاسد اقتصادی وجود ندارد.