بررسی رابطه فقر شهری با فرهنگ فقر در محله‏های فرودست شهر اراک

هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه فقر شهری با فرهنگ فقر در محله‏های فرودست شهری اراک با تاکید بر توانمند‏سازی اقتصادی وفرهنگی ساکنان این محله‏ها است. برای این منظور شاخصه‏های فقر شهری و فرهنگ فقر شناسایی و مورد سنجش قرار گرفته و رابطه آنها به لحاظ همبستگی مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از روش پیمایش استفاده شده است. نمونه آماری طبق فرمول کوکران 381 نفر است که با روش نمونه‏گیری 3 مرحله‏ای سهمیه‏ای، خوشه‏ای و تصادفی ساده از بین حدود 56 هزار و 744 نفر ساکنان 3 محله فرودست شهری اراک انتخاب شده‏اند. در این تحقیق ابتدا شاخص‏های کالبدی و اقتصادی انتخاب شده و بر اساس رویکرد تحلیلی سلسه مراتبی (ahp) وزن دهی شده است. همچنین برای رتبه بندی محله‏های فرودست از نظر فقر شهری از ابزار تصمیم‏گیری چند معیاری topsis استفاده شده است. مدل topsisبرای محله‏ی فوتبال برابر با 0.09538 و برای محله چشمه موشک برابر با 0.06206 و برای محله باغ خلج 0.06031می باشد. نتایج همچنین نشان می‏دهد که اکثر بلوک‏های این محله‏ها به لحاظ فقر شهری و فرهنگ فقر در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. یافته‏های این پژوهش نشان داد که فقر شهری ساکنان، ارتباط معنا دار مستقیمی با سطح فرهنگ فقر در میان آنها دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که مقدار ضریب همبستگی چندگانه مدل رگرسیونی و ضریب تعیین متغیر مستقل، به طور معنا داری متغیر وابسته را پیش‏بینی می‏کنند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که اثر فقر شهری بر فرهنگ فقر معنی دار است. در این پژوهش به منظور کنترل و کاهش مولفه‏های فقر اقتصادی و فرهنگ فقر در محله‏های فرودست شهری، راهکار توانمند‏سازی ساکنان با رویکرد اجتماع محور در ابعاد اقتصادی، فرهنگ و اجتماعی پیشنهاد شده است.