بررسی نقش پیشینیان در پیشبرد علمی تمدن اسلامی با محوریت وقف علمی

وقف در اسلام از اهیمت ویژه ای برخوردار و بهره مند از اصول دقیق شرعی، فقهی و حقوقی است. با بررسی تاریخ تمدن پرشکوه اسلامی با موقوفات و وقف نامه های پرشماری آشنا می شویم که همواره پیشران توسعه علمی، فرهنگی، ادبی و اجتماعی بوده است. در این راستا مقاله حاضر کوشیده است با روش توصیفی تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که نگاه دولت ها و امیران و خاندان های بزرگ گذشته و نیز توده مردم چقدر به توسعه انسانی با محوریت وقف علمی نظر داشته اند؟ در این مقاله تنها چند کتاب مهم تاریخی و ادبی از غرب و شرق جهان اسلام برگزیده شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که پیشینیان امت اسلامی با نگاه ژرفی به این موضوع نگریسته و با وقف و حبس املاک فراوان به ساخت مدرسه، مکتب، کتابخانه، رصدخانه و پرداخت مقرری به عالمان و فقیهان و نیز دانشجویان و تامین نیازها و هزینه های آنها مثل خوابگاه، به توسعه علمی جهان اسلام کمک بزرگی کردند به گونه ای که آثار علمی و فرهنگی آنها هنوز پابرجاست و نسل های آینده نیز بهره مند از این سنت حسنه و میراث نامیرا هستند.