پیش نیاز تمدن سازی با نگاهی دینی و تاریخی با تاکید بر نهادهای سیاسی، قضایی، فرهنگی و آموزشی

ادبیات و تئوری های توسعه و شکل گیری تمدن، مسیر بلندی را پشت سرگذاشته است. ابتدا نقش سرمایه های فیزیکی مانند منابع طبیعی و مالی در جهت تولید هرچه بیشتر مورد تاکید بود؛ بعدها به توسعه که در آن، بویژه تبدیل نیروی انسانی (عامل کار) به سرمایه انسانی (مهارت ها، تخصص ها و دانش) مورد توجه واقع شد و سپس سرمایه های اجتماعی و نهادی مدنظر قرار گرفت که حاصل تعامل نهادها، شهروندان و دولت بود. به تدریج موارد فوق تحت عنوان «حکمرانی خوب» مطرح گردید که شاخص های دیگری مانند ساختار سیاسی، نظام قضایی را نیز در بر گرفت که در این میان، نقش تعلیم و تربیت که تجلی فرهنگ جامعه می باشد، از اهمیت بسیاری برخوردار شده است. در آموزه های اسلامی بویژه گرایش شیعی، بر نقش حاکمیت دولت و نظام قضایی، همچنین علم، تعلیم و تربیت، تاکید شده که توجه به مفاهیم، مبانی و پیش‌فرض‌ها و به روز نمودن با توجه به روح آنها ضرورت می یابد.مقاله حاضر که با استفاده از داده های اسنادی کتابخانه ای به روش توصیفی تحلیلی نگارش یافته، به قرون اولیه پس از ظهور اسلام و شکل گیری تمدن اسلامی و اهم دلایل آن با نگاه غیرمتعارف می پردازد و در پایان پس از جمع بندی و نتیجه گیری، پیشنهاداتی چند عرضه می دارد.