آسیب شناسی تحقق جامعه مدنی در جمهوری اسلامی ایران

بحث از رابطه دولت وجامعه مدنی مهم ترین مبحث نظریۀ سیاسی- اجتماعی مدرن است که نمی توان جایگاه آن را در نظام سیاسی کشورها نادیده گرفت و گریزی از ورود به این موضوع در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نیز وجود ندارد (طرح مسئله). از این رو پژوهش حاضر می کوشد به یکی از چالش های اساسی سیاسی در رابطه با تحقق الگوی پایه پیشرفت کشور بپردازد و با بررسی چیستی جامعه مدنی اسلامی از نظر متفکران اسلامی، به این پرسش پاسخ دهد که چه موانعی برای تشکیل و رشد این جامعه مدنی وجود دارد (سوال). تبیین این جایگاه پیش از هرچیزی نیازمند تبیین نسبت دین و جامعه مدنی است. مقاله حاضر با بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی(روش) برای نخستین بار به بررسی دیدگاه های مختلف در رابطه دین و جامعه مدنی در قالب تقابل و تعامل پرداخته است و با مفروض گرفتن تعامل دین و جامعه مدنی (فرضیه) به دنبال آسیب شناسی تحقق جامعه مدنی اسلامی در ایران است(هدف). این موانع در حوزه های مختلف ساختاری، فرهنگی، سیاسی واقتصادی استخراج گردیده است (یافته ها).