پاسخ به شبهات وارده بر علم در واجب تعالی از دیدگاه شیخ اشراق سهروردی توسط ملا محمد حسن هردنگی

در ﻓﻠﺴﻔﮥ اﺳﻼﻣﯽ ﻃﺮح ﻣﺴﺌﻠﮥ ﻋﻠﻢ ﺣﻀﻮری ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ در آﺛﺎر ﺳﻬﺮوردی ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮد و ﭘﺲ از او ﺻﺪراﻟﻤﺘﺄﻟﻬﯿﻦ آن را ﺑﺴﻂ داده اﺳﺖ. ﺳﻬﺮوردی ﻋﻠﻢ را ﺑﻪ ﻇﻬﻮر و ﻧﻮر ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮده و ﻣﻼﺻﺪرا از اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺳﻮد ﺟﺴﺘﻪ اﺳﺖ. ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﻼﺻﺪرا در ﻣﺴﺌﻠﮥ اﺑﺼﺎر ﺑﺎ ﺳﻬﺮوردی ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ، اﻣﺎ در ﻣﻮاردی ﻫﻤﭽﻮن ﺣﺼﻮل ﻣﺪرﮐﺎت ﺧﯿﺎﻟﯽ از او ﻣﺘﺄﺛﺮ اﺳﺖ ولی برخی از فلاسفه اشکالاتی بر این قسم علم در واجب تعالی وارد آورده اند که ردیه ها و تنبیه بر این اشکالات از قلم فقیه و متکلم مشهور خراسانی آخوند ملا محمد حسن هردنگی تبیین گردیده است که نمونه هایی از آن در این مقاله می آید.