تحلیل براهین اثبات وجود خدا در اشارات و تنبیهات ابن سینا و تلویحات سهروردی

فلاسفه همواره براهین متعددی را در اثبات وجود خداوند اقامه کرده اند. با بررسی براهین مطرح شده، می توان دریافت که استدلال ها و براهین اثبات وجود خداوند در انواع خاصی طبقه بندی می گردد. یکی از براهینی که غالباً در میان حکمای مسلمان مطرح بوده، برهان امکان و وجوب می باشد که از نوع برهان جهانشناختی است. این برهان ابتدا توسط فارابی و سپس توسط ابن سینا اقامه گردید. همچنین بوعلی سینا در کتاب اشارات و تنبیهات به این برهان اصطلاح صدیقین را می دهد و با طرح خاص و حائز اهمیتی این برهان را اقامه می کند به طوری که این برهان، وارد براهین وجودی می شود و بسیاری از فلاسفه تحت تاثیر این برهان قرار گرفته و سعی در ارائه تقریرهای گوناگون از این برهان کرده اند. از جمله حکمایی که براهین ابن سینا را پذیرفته و آن را به بیان دیگر تقریر کرده، سهروردی می-باشد. وی در کتاب تلویحات که به تصریح خودش چکیده آراء لازم حکمت مشاء، برای جویندگان اشراق می باشد، براهین اقامه شده در اشارات و تنبیهات ابن سینا را اخذ کرده، و با بیان دیگر به تقریر می پردازد. آنچه که در این گفتار بررسی می شود، تحلیل دقیق براهین اقامه شده توسط شیخ الرئیس و شیخ اشراق است. همچنین در این مقاله اثبات می شود که براهین ابن سینا در اشارات و تنبیهات و تقریر دیگر آن توسط سهروردی در تلویحات براهین دقیقی می-باشد و کاملاً می تواند وجود خدا را ثابت کند.