جایگاه و فایده‌مندی علم تاریخ از منظرِ مورخان اسلامی تا قرن هشتم هجری
|
|
|
|
|
DOR
|
20.1001.2.9819193356.1398.1.1.2.2
|
|
نویسنده
|
خسروی ابراهیم ,رمضان پور حسن
|
|
منبع
|
آموزش تاريخ - 1398 - دوره : 2 - دومین دوره همایش ملی آموزش تاریخ - کد همایش: 98191-93356
|
|
چکیده
|
جایگاه علم تاریخ نزد مورخان مسلمان از فرازوفرود بسیاری برخوردار بوده است. عده‌ای از اندیشمندان اسلامی قرون اولیه تاریخ را در زمره علوم به‌حساب نمی‌آوردند و لذا اگر کتاب تاریخی در این دوره نوشته می‌شد به‌عنوان علمی مستقل انگاشته نمی‌شد. شکوفایی علمی جامعه‌ی اسلامی در قرون 4 - 3 هجری زمینه ظهور مورخانی همچون ابن مسکویه، بیهقی و ابن فندق را فراهم آورد که بینش و روش آن‌ها در تاریخ‌نگاری با مورخان پیشین متفاوت بود. آراء این مورخان بعداْ توسط افرادی چون همدانی، ابن اثیر و به‌ویژه ابن خلدون به تکامل رسید و تاریخ به‌عنوان دانشی مستقل و تخصصی مطرح شد. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که فایده‌مندی و جایگاه دانش تاریخ نزد مورخان مسلمان چه بوده است؟ ارائه‌ی پاسخی علمی به این سوال در گرو فهم علمی یا غیرعلمی دانستن تاریخ نزد مورخان اسلامی است و پژوهش حاضر با روش گردآوری کتابخانه‌ای و دسته‌بندی به روش توصیفی تحلیلی در پی پاسخ به این سوال است. براساس یافته ها مورخانی که تاریخ را علمی وابسته و زیرشاخه‌ی دیگر علوم می دانستند و به شیوه روایی تاریخ‌نگاری کرده‌اند، فوایدی کلی و عامیانه چون عبرت گیری سیاسی برای تاریخ قائل بوده‌اند. در مقابل، مورخانی که به تاریخ دید علمی داشته‌اند، فوایدی همچون انتقال‌دهنده و پرورش‌دهنده‌ی تامل، خردورزی و استدلال، منبع جستجوگری، کشف و شناخت و گفت‌وگو اجتماعی را برای دانش تاریخ برشمرده و بر این باورند که می‌توان این مفاهیم را با آموزش تاریخ به افراد دیگر منتقل کرد و بر این اساس شان علمی تاریخ را به رسمیت می‌شناختند.
|
|
کلیدواژه
|
تاریخ، آموزش تاریخ، تاریخ‌نگاری، مورخان مسلمان، فایده‌مندی.
|
|
آدرس
|
آموزش و پرورش, ایران, دانشگاه فردوسی, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|