مشروعیت و قدرت در تاریخ نگاری میرزا محمد صادق موسوی اصفهانی

شناسایی کامل زمینه گسترده اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره تاریخی مستلزم ارزیابی تاریخ نگاری مورخینی است که ضمن برآورده ساختن مبانی مشروعیت فرمانروایان در شرایط بحرانی، مبلغ صلح و ثبات اجتماعی بودند. در این راستا، ازجمله موارد طرح مبحث مذکور، کتب و منابع دست‌اول تاریخی است. در این میان، کتاب تاریخ گیتی گشا از مهم‌ترین کتب تاریخی دوره زندیه به شمار می‌رود که دارای بافت و نوشته منحصربه‌فردی در راستای تبلیغ مشروعیت حکمرانی خاندان زند بویژه جعفرخان زند در بحبوحه آشفتگی‌های اجتماعی- سیاسی جامعه است. با توجه به این مسئله، این مقاله درصدد یافتن پاسخ به این پرسش است: موسوی اصفهانی، نویسنده تاریخ گیتی گشا، با استفاده از کدام مفاهیم مشروعیت بخش قدرت توانسته است زمینه‌های توجیه مناسب حکومت خاندان زند را فراهم آورد؟ به‌منظور پاسخ‌گویی به سوال مذکور، با استفاده از شیوه تاریخی که همانا جمع‌آوری داده‌های کتابخانه‌ای از منابع دست‌اول تاریخی است و همچنین با توجه به کاربرد مفاهیم مشروعیت بخش در تاریخ گیتی گشا به توصیف و طبقه‌بندی ویژگی‌های مورد نظر موسوی اصفهانی پرداخته می شود؛ در نهایت، به تحلیل و تفسیر این ویژگی‌ها و تاثیرات مختلف اجتماعی- سیاسی آن توجه می شود.

Legitimation and power in historiography of mirza Mohammad sadeq Mousavi Esfahani

Full identify of wide social, political and cultural areas in the each historical period is required attention to evaluation presented to fulfilling the principles of the rulers legitimacy and peaceful and social stability in crisis conditions. In this regard, the history of giti gosha is the most important historical books of the Zand period because the texture and unique compilation to promote the legitimacy of zand clan especially jafar khan reign. Due to this problem, this article seeks to find answers to this question: Mousavi Esfahani author of the history of giti gosha used which of legitimation concepts of power to provide the reign of jafar khan proper justification? In order to answer this question, using the historical method which is the data collection library of the primary sources historical by applying various of legitimation concepts in the history of giti gosha to describe and classify the characteristics of uses by Mousavi Esfahani and then to analyze and interpret these features and different socio-political effects