بررسی جایگاه حریم و نقش آن در معماری سنتی ایرانی

نقش غنی و زیبای جامعه سنتی، نتیجه غنا و زیبایی تار و پود معنوی آن است که طرحها و نقشهای کلی را به هم پیوند می دهد. اصول معنوی حاکم بر معماری سنتی ایران، ریشه های عمیقی در فرهنگ و اندیشه های این مرز و بوم داراست. اصل محرمیت به عنوان یک اصل حاکم بر تمامی شئون زندگی، به زیبایی در معماری سنتی ایران کالبد یافته و آثار و نتایج عمیقی در سازماندهی فضایی و نحوه قرار گیری عملکردهای گوناگون داشته است. یکی از مهم ترین ابعاد طراحی فضاهای درونی، میزان پیش بینی حریم در آنهاست . حریم در لغت به معنی پیرامون، گرادگرد خانه، مکانی که حمایت و دفاع از آن اوجب باشد، است. حریم ایجاد مرز می کند ولی فقط داشتن جدایی نیست. در حقیقت حریم هاله ای به وجود می آورد و مانع از تجازو دیگران می شود و نبود امنیت و محرمیت باعث ایجاد مشکلاتی می شود. مقاله حاضر با هدف شناسایی حریم و نقش آن در معماری سنتی ایران به عنوان عنصری از عناصر معماری پایدار ارائه می گردد. این تحقیق به صورت کمی و به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است و در مرحله گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد محرمیت یکی از اصول اساسی حاکم بر هستی و پدیده های آن است که تاثیرات آن در ساختار کالبدی- فضایی معماری سنتی ایران غیر قابل کتمان است.