تاملی در ریشه های « نماد » در هنر اسلامی

پیوستگی و هماهنگی بین معنا و صورت معماری، که در آثار معماری سنتی ایرانی بروز داشته است؛ در معماری امروز ایران به ندرت دیده می شود. این امر، به آرامی زمینه ساز فراموشی و ناآشنایی انسان امروز با معانی و مفاهیم متجلی در معماری می شود. به نظر می رسد یکی از دلایل فاصله گرفتن معماری امروز از معانی معماری گذشته، مواجه شدن آن با مسائل روز وضرورت پاسخ به نیازهای متنوع امروز است. بنابراین تکرار یا بازنمایی عینی معماری گذشته، احتمالا در تامین ارزش ها و ضرورت های زندگی امروز، با کاستی هایی مواجه خواهدشد. حال آنکه، به نظر می رسد که نیازاست راه حلی یافته شود که درعین بازنمایی ارزش ها و معانی جلوه گر در معماری گذشته این سرزمین، پاسخ گوی مسائل و ضرورت های زندگی امروز، نیز باشد. ممکن است بتوان باشناخت عناصر نمادین و نشانه های به کاررفته در معماری گذشته ایران و سازگار ساختن آن با زیباشناسی انسان امروز، به عناصری دست یافت که قادر باشند ارتباط میان هویت معماری امروز و گذشته را تداوم ببخشند. در تفسیرتاریخ معماری اسلامی رویکرد نمادشناسانه از رویکردها در خصوص فرهنگ اسلامی است این هنر،گاه با خلق صورت‌های جدید و گاه با بهره گیری از تصاویر و فرم‌های هنری گذشته و با نگرش و معنا بخشی مجدد به آنها به پی ریزی فرهنگی بس غنی و شکوفا در تمدن اسلامی پرداخت. حال این سوال مطرح می شودکه چرا نیاز به استفاده از زبانی نمادگونه در هنراسلامی دیده می شود؟