آسیب‌شناسی ضوابط نورگیری از پاسیو در مقررات ملی ساختمان ایران به منظور دستیابی به نظامی مبتنی بر کارایی شناخت روش و عوامل موثر

نظام قانونی مبتنی بر کارایی، به عنوان تحوّلی در نظام قانونی ساختمانی، به منظور افزایش انعطاف‌پذیری قوانین در مواجهه با شرایط متغیر جهانی و نیازهای حوزه‌ی طراحی شکل گرفت. یکی از اهداف اصلی این تحوّل، ایجاد شرایطی است تا الزامات قانونی غیرضروری کاهش یافته و طراحان آزادی بیشتری در تفسیر قانون و نوآوری تجربه کنند. از طرفی، نظام تجویزی پاسخگوی شرایط جدید اجتماعی، فنّاوری‌های نو و توسعه‌ی پایدار نخواهد بود، بنابراین لزوم بازنگری در ضوابط ساختمانی ایران در راستای تغییر نظام فعلی به نظام مبتنی بر کارایی دیده می‌شود. در پژوهش حاضر با هدف نزدیک ساختن نظام ضوابط ساختمانی ایران به نظام مبتنی بر کارایی، قوانین نورگیری از پاسیو به عنوان نمونه‌ی موردی انتخاب شده چرا که پاسیو نقش مهمّی در طراحی ساختمان‌های شهری امروز داشته و عملکرد مطلوب آن به‌طور موثّری مصرف انرژی را کاهش خواهد داد. روش اتخاذ شده در این پژوهش، شبیه‌سازی است اما نوآوری پژوهش حاضر در این است که با استفاده از این روش، نحوه‌ی برخورد این قانون با روش‌های طراحانه و کارایی پاسیو بررسی می‌گردد. بر اساس نتایج شبیه‌سازی، ضوابط نورگیری از پاسیو به عنوان ضابطه‌ای تجویزی شناسایی شده که نحوه‌ی اعمال آن، منجر به حذف راه‌حل‌های مناسب‌تر خواهد شد. در نهایت با بهره‌گیری از روش ذکر شده، راهکارهایی در رابطه با نحوه‌ی بازنگری در متن قانون و نحوه‌ی تدوین آن پیشنهاد شده است. پژوهش حاضر روش شبیه‌سازی را یکی از روش‌های فنّی با پتانسیل بالا دانسته که ترکیب آن با راهبردهای مختلف، نه تنها امکان بررسی ابعاد مختلف قوانین مشابه را به دست می‌دهد، بلکه با تغییر ساختارهای سازمانی حول روش ذکر شده، امکان بهره‌گیری از آن در نظام تدوینی و نظارتی نیز وجود خواهد داشت. در نهایت نیز قابل ذکر است که نتایج پژوهش حاضر، جهت تکمیل شدن نیازمند پژوهش‌های آتی در این زمینه است.