بررسی مولفه‌های اثرگذار بر کیفیت زندگی در فضاهای مسکونی

مسکن به ‌عنوان اساسی‌ترین نیاز انسان از ابتدا موردتوجه ویژه‌ای بوده است؛ زیرا به عنوان یک مکان فیزیکی و سرپناه، نیاز اولیه و اساسی انسان‌ها به حساب می‌آید. هدف اصلی مسکن ایجاد محیطی سازگار و منطبق بر روش زندگی انسان است، به بیان دیگر علاوه بر تامین نیازهای شخصی ساکنین از قبیل خواب، خوراک، استراحت، حفاظت در برابر شرایط جوی و به‌طور خلاصه محافظت در مقابل طبیعت، باید نیازهای کیفی و اجتماعی آن‌ها را نیز برآورده نماید. افزون بر این حس، رضایت از فضا و به ‌طور خاص، رضایت از فضاهای مسکونی نیز یکی از عوامل مهمی است که نحوه‌ی ارتباط افراد را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. در این راستا این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سوال است که مولفه‌های مرتبط با معماری در ارتقاء کیفیت زندگی در فضاهای مسکونی کدام اند؟ در واقع تغییر ساختار فیزیکی اقامتگاه‌ها با توجه به شرایط زمانه، نمی‌تواند خللی بر مفهوم خانه وارد کند، چرا که سکونت و داشتن خانه، نیاز ذاتی، روانی و همیشگی بشر است.در نتیجه با توجه به اهمیت بحث با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی با ارائه‌ی تعاریفی روشن و صریح در رابطه با ویژگی‌های مسکن امروزه و نیازهای انسان، عوامل موثر در ایجاد آرامش و رضایت از فضاهای مسکونی بررسی شده و در قالب مولفه‌های عینی و ذهنی که دارای زیرمجموعه‌هایی همچون مولفه‌های کالبدی، عملکردی، محیطی، ادراکات و ... می‌باشند تقسیم‌بندی شده است. بدین ترتیب می‌توان گفت نگاهی دقیق‌تر به ساختار فضایی و معنایی معماری با توجه به نیاز اساسی انسان به آرامش در زندگی امروز، به خلق فضایی منجر خواهد شد که علاوه بر پاسخ به نیازهای روانی انسان، باعث بهبود کیفیت زندگی و ایجاد حس آسایش و رضایتمندی ساکنین می‌شود.