سیری در فناوری‌های ساختمانی مصادیق شاخص معماری نوگرای ایرانی در دوره پهلوی دوم

در دوران پهلوی دوم، تحولات گسترده ای در زمینه های گوناگون هنر، معماری و شهرسازی ایران بوجود آمد. نوگرایی و تمایل به مدرنیزاسیون علاوه بر عرصه های فرهنگی و اجتماعی، بر سبک های معماری و شهرسازی تاثیرگذاشت. عصر پهلوی دوم را می توان یکی از مهم ترین دوران های پیشرفت جریان های نوگرا در ایران برشمرد. معماری در این دوره، شامل سبک های متنوعی بود. معماری مدرن ایران متاثر از دوجریان غالب آن زمان بود، جریان اول، متاثر از سبک های معماری مدرن با هویت و فناوری غربی و جریان دوم، معماری با تعلق و پیوند با سنت ها و هویت ایرانی اسلامی و فناوری غربی. در جریان دوم، معماران ضمن عنایت به فناوری های ساختمانی مدرن، در خلق کانسپت و ایده های فضایی خود، خصوصیات ساختاری کالبدی معماری سنتی و بومی ایران را در نظر داشتند. این دوره بیش از هر دوره ی قبلی، همگام با استفاده از فناوری های ساختمانی روز دنیا با ایجاد تحول در کاربرد مصالح نوین معماری و سیستم های ساخت، با سرعت در مسیر مدرنیته شدن گام برداشت.تاثیرات جریان مدرنیته بر معماری، یکی از انواع مهم سلسله تحولات فرهنگی اجتماعی ایران در دوره معاصر بوده که ضمن تاثیر گذاری بر آن ها، متاثر از آن ها نیز بوده است با آشنایی معماران ایرانی با تکنولوژی و معماری مدرن در دوران سلطنت پهلوی به ایران، امکان تلفیق کلیات معماری غرب با جزییاتِ عناصر و تزئینات معماری سنتی ایران بوجود آمد. در این زمان مصالح اساسی نوین و صنعتی ساز مانند: فولاد، شیشه و سیمان به سرعت جایگاهش را در آثار معماری نشان داد و در واقع جریان معماری ایران پس از قرن ها انفعال، با جهشی قابل توجه توانست با سیمایی متفاوت در ظاهر و با نگرشی نوین آثاری را به منصه ظهور برساند. این موج، یعنی ورود مصالح و فناوری های اجرایی ساختمانی نوین از عوامل موثر تغییر در ساختار و ظاهر بناها در این دوره بودند.در این نوشتار سعی شده ضمن بازشناسی کلی خصوصیات معماری و فن آوری ساختمانی معماری نوگرای ایرانی در دوره پهلوی دوم، امکان به روزرسانی این سبک هویت مدار با فن آوری های ساختمانی دوره حاضر مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله، توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع مکتوب کتابخانه های علمی تخصصی معماری و مطالعه وبسایت های علمی پژوهشی از جمله سایت اینترنتی سیلیویکا، جهاد دانشگاهی و مرکز اطلاع رسانی علوم و فن آوری بوده است.