بررسی تاثیر و نقش سازگاری اقلیم بر طراحی معماری بومی

بعد از انقلاب صنعتی در اواسط قرن هجدهم و با حاکم شدن تفکر مدرن و مدرن گرایی شاهد استفاده بی رویه و نامعقول از انرژی-های فسیلی بوده ایم. بی توجهی و نادیده گرفتن معماری غنیِ بومی و اقلیمیِ جوامع مختلف که قرن ها در هماهنگی کامل با طبیعت روند عادی و در حال تکامل خود را ادامه می داد [بعد از حاکم شدن تفکر مدرن و گرایش انسان ها به این سمت]، مشکلات زیادی را به همراه داشته است. تجربیات معماری بومی در پهنة جهان و به ویژه ایران، تاییدی بر اندیشه ی فرم زایی ملاحظات اقلیمی در معماری است. معماری امروز چنان دست خوش عوامل وارداتی شده که فرسخ ها از شیوة معماری سنتی فاصله گرفته است. وجود مصالح ساختمانی، صنعتی مدرن و انرژی ارزان قیمت و فراوان به طراحان اجازه داده است که ویژگیهای مکان، کیفیت انحصاری آب و هوا و عادت مردم را نادیده بگیرند. استفاده از نیروهای طبیعی در ساختمان، به صرفه جویی در مصرف سوخت و مهمتر از آن، افزایش کیفیت، آسایش و بهداشت محیط مسکونی و سالم سازی محیط زیست منتهی می شود. طراحی مسکن بر اساس شرایط آب و هوایی یک منطقه اولین خط دفاعی در مقابل عوامل خارجی ساختمان است. در واقع بوم-شناسی ساختمان بر قابلیت ساختمان برای تلفیق عوامل محیطی و جوی و تبدیل آنها به صورت کیفیت های فضایی و آسایش فرم تاکید دارد. با توجه به اهمیت روز افزون بحران گرمایش جهانی و عواقب ملموس امروزه آن و از طرفی گرانی و محدود بودن سوخت های فسیلی، توجه به طراحی اقلیمی و تعدیل میزان انرژی مصرفی در ساختمان ها و استفاده هر چه بیشتر از منابع طبیعی محیط بسیار مورد توجه می باشد. در این راستا معماری همساز با اقلیم راهکاری مناسب جهت دست یابی به شرایط آسایشی بیشتر است که استفاده از وسایل مکانیکی سرمایشی و گرمایشی و مصرف انرژی و در نهایت کاهش آلودگی ها را به دنبال خواهد داشت. تعامل اجزای محیط با هم آنقدر مهم است که برخی از اندیشمندان صاحب نظر در این خصوص تاکید می کنند که: هیچ گونه ای بدون یک محیط نمی تواند وجود داشته باشد. هیچ گونه ای نمی تواند در محیط انحصاری ساخت خودش زندگی بکند. هیچ گونه ای توان بقا ندارد ، مگر این که عضو غیر مخربی از یک جامعه اکولوژیکی باشد. هر عضوی برای بقاء خود باید خود را با سایر اعضا جامعه و محیط تطبیق دهد. بشر هم از این مقوله خارج نیست. تاثیر مستقیم عناصر اقلیمی در شکل گیری موجودات، واقعیت شناخته شده ای است. در تاریخ طبیعی، قانون عمومی این است که فقط انواع و گونه هایی می توانند به حیاط خود ادامه دهند که بتوانند خود را با محیط وفق دهند، با مصالح بافت خود هماهنگ شوند و با تمام نیروهای داخلی و خارجی که با آن روبرو هستند سازگار گردند.