مروری بر مدل کسب و کار پایگاه های جهانی انتشار اسناد علمی و تخمین سهم پژوهشگران ایرانی از تولید ثروت برای آنها

در کشور ما در عمل مهمترین معیار ارزشیابی علمی اساتید دانشگاه ها و دانشجویان تحصیلات تکمیلی به ویژه دکترا تعداد مقالات علمی منتشر شده در مجلات علمی عمدتاً زیرمجموعه چند پایگاه معتبر جهانی مانند الزویر، اسپرینگر و ... است و می توان گفت با سیاستگذاری های صورت گرفته، رقابتی با وسعت افزاینده در سیستم آموزش عالی کشور در زمینه انتشار نتایج تحقیقات پژوهشگران در این پایگاه ها شکل گرفته است. با توجه به فقدان یا ضعف معیارهای بومی ارزیابی علمی و تضمین کیفیت و نیز کمبود بسترهای موجود برای کاربردی کردن تحقیقات دانشگاهی وقوع چنین پدیده ای چندان دور از انتظار نیست و در این نوشته هدف تایید یا رد این جریان نیست بلکه از منظری دیگری به موضوع نگاه شده و نشان داده شده است که صنعت نشر آثار علمی با گسترش شبکه جهانی اینترنت و تغییر و تحولات صورت گرفته در دهه های اخیر به یک کسب و کار با حاشیه سود بالا برای این ناشران بین-المللی تبدیل شده است و با مدل اقتصادی به کار گرفته شده، در واقع پژوهشگران سراسر جهان در راستای ایجاد ثروت های عظیم برای آنها عمل می کنند. در ادامه مدل های کسب و کار مورد استفاده توسط این ناشران معرفی و آمارهایی از رشد اقتصادی آنها و تخمینی از سهم پژوهشگران ایرانی در تولید ثروت در این صنعت جهانی ارائه شده است.