نقش استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان و فرصت‌ها و چالش‌های آن

با گسترش سریع فناوری‌ها، شبکه‌های اجتماعی مجازی هم گسترش یافتند. امروزه افراد زیادی ازجمله دانشجویان وقت خود را در این شبکه‌ها سپری می کنند و تاثیرات مثبت و منفی زیادی بر زندگی آن ها ازجمله عملکرد تحصیلی دارد که از سوی دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت نیاز به پژوهش و بررسی دارد. از این‌رو هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان و بیان فرصت‌ها و چالش‌های آن است. روش پژوهش به صورت مروری است که طبق این روش در پایگاه های اطلاعاتی بانک اطلاعات نشریات کشور (magiran.com)، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی (ensani.ir)، بانک نشریات فارسی (sid.ir) کلیدواژه‌هایی چون (شبکه‌های اجتماعی، آموزش)، (شبکه های اجتماعی، یادگیری)، (شبکه های اجتماعی، پیشرفت تحصیلی)، (شبکه های اجتماعی، عملکرد تحصیلی) جستجو و حدود 77مقاله بررسی شد که در نهایت 17 مورد با توجه به معیارهای ورود و خروج وارد پژوهش شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که چهار مورد از 17 پژوهش بررسی‌شده به این نتیجه رسیدند که شبکه های اجتماعی در یادگیری و آموزش تاثیر مثبت دارند و هفت مقاله نشان می‌دهند که افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی باعث افت تحصیلی دانشجویان می‌شود و تاثیر منفی دارد. چهار مورد از پژوهش ها به این نتیجه-گیری رسیدند که بین شبکه های اجتماعی و عملکرد تحصیلی ارتباط معناداری وجود ندارد و در نهایت دو مقاله نشان می‌دهند که اگر به صورت هدفمند از شبکه‌های اجتماعی برای آموزش استفاده شود می تواند تاثیر مثبت داشته باشد. نتیجه اغلب پژوهش ها نشان داد که بین استفاده غیر هدفمند از شبکه‌های اجتماعی مجازی و عملکرد تحصیلی رابطه ی منفی وجود دارد و استفاده ی بیش از حد از فضای مجازی باعث افت تحصیلی می شود. همچنین شبکه های اجتماعی فرصت ها و چالش‌هایی دارد ازجمله فرصت-ها: انتقال اطلاعات، جستجوی سریع حین آموزش و یادگیری، دسترسی آسان، آموزش و یادگیری فرازمانی و فرامکانی و ازجمله چالش ها: کاهش ساعت مطالعه، اعتیاد به شبکه های اجتماعی، افت تحصیلی، استرس وعدم تمرکز سر کلاس می‌توان اشاره کرد. همچنین پژوهش ها نشان می دهند که اگر شبکه های اجتماعی به صورت هدفمند و با طراحی مناسب در آموزش عالی مورد استفاده قرار گیرند برای ارتقاء یادگیری، اثر بخش خواهند بود.