مدل ریاضی جهت ارزیابی تامین‌کنندگان و خرید قطعات یدکی (مطالعه موردی: نیروگاه فردوسی، شرکت بهره‌برداری و تعمیراتی مپنا)

هدف: یکی از مسائل مهم در تامین تجهیزات و مدیریت قطعات یدکی صنایع نیروگاهی، ارزیابی و انتخاب تامین‌کنندگان و تخصیص سفارش به آن‌ها است. هدف در این پژوهش، دستیابی به مدلی جامع برای رتبه‏بندی تامین‌کنندگان، طبقه‏بندی قطعات، ارزیابی تامین‌کنندگان و تخصیص بهینه سفارش‌ها است. روش‌شناسی پژوهش: بدین منظور در مرحله اول، شاخص‌های ارزیابی تامین‌کنندگان، مشخص‌شده و با اخذ نظرات خبرگان و به‌کارگیری تکنیک‏های تحلیل سلسله مراتبی گروهی اصلاح‌شده و حداقل مربعات، وزن شاخص‏های ارزیابی، محاسبه گردید. اولویت‏بندی و گروه‏بندی قطعات با الگوبرداری از ماتریس کرالجیک انجام‌شده و ضریب الویت هر قطعه مشخص شد. در مرحله دوم، با استفاده از تکنیک تاپسیس، رتبه هر تامین‌کننده در مورد تامین قطعات موردنظر مشخص شد و در مرحله سوم، طراحی یک مدل ریاضی برنامه‏ریزی عدد صحیح صفر و یک، مدنظر قرارگرفته و با تعیین تابع هدفی که ارزش خرید را ماکزیمم نموده و محدودیت‏هایی که ماهیت مسئله ازلحاظ صفر و یک بودن، محدودیت بودجه و سیاست‏های مدیریتی را تحت پوشش دهد، کامل گردید. برای حل مدل از نرم‌افزار gams استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد تعیین گروه برای هر قطعه با توجه به دو بعد ریسک تامین و حیاتی بودن قطعه، ابزار مدیریتی مناسبی جهت مدیریت تامین تجهیزات فراهم می‏سازد و استفاده از مدل برنامه‏ریزی عدد صحیح صفر و یک، روش مناسبی برای مسائل تخصیص سفارش‌ها درزمینهٔ قطعات یدکی می‏باشد و می‏تواند ساختار و اجزای تابع هدف و محدودیت‏ها با توجه به نوع سازمان، تغییر یابد. اصالت/ارزش‌افزوده علمی: تکنیک تاپسیس به نحو مناسبی وزن شاخص‏های ارزیابی و نظرات خبرگان در مورد تامین‌کنندگان هر قطعه را ترکیب کرده و نتایج حاصل می‏تواند با اطمینان در طراحی مدل ریاضی، استفاده شود.

A Mathematical Model for Suppliers’ Evaluation and Purchasing Spare Parts (A case study: Ferdowsi Power Plant, Mapna Operation and Repair Company)

Purpose: One of the most important issues in supplying equipment and managing spare parts for power plant industries is evaluating and selecting suppliers and assigning orders to them. The aim of this study is to achieve a comprehensive model for ranking the suppliers, classification the parts, evaluation of suppliers and optimal allocation of orders. Methodology: For this purpose, in the first stage, the indicators of supplier’s evaluation were determined and weight of evaluation indicators calculated by taking opinions of experts and using Group AHP and Minimum squares techniques. Prioritization and grouping of parts were done by sampling the Kraljic matrix and the priority factor of each part was determined. In the second stage, by using the Topsis technique, the rank of each supplier in terms of supplying the potential parts was determined. In the third stage, the design of a mathematical model of planning the correct number zeroone was considered. The function of the target is to maximize the value of the purchase, and include the restrictions of zeroone planning, limited budget, and management policies. GAMS software was used to solve the model. Findings: The results show that determining the group for each part, considering the two dimensions of supply risk and the vitality of the part, provides a suitable management tool for equipment supply management and using the zero and one integer planning model, a suitable method for order allocation problems. It is in the field of spare parts and the structure and components of the objective function and constraints can be changed according to the type of organization. Originality/Value: The TOPSIS technique properly combines the weight of evaluation indicators and expert opinions about the suppliers of each component, and the results can be used with confidence in the design of the mathematical model.