مراکز رشد بین المللی به عنوان واسطه ارتباطی توسعه صادرات شرکت‌های دانش بنیان

برای فعال شدن شرکت‌های دانش بنیان در بازارهای جهانی، نیاز مبرمی به شبکه‌سازی میان توانمندی‌های داخلی و فرصت‌ها و بازیگران خارجی وجود دارد. مراکز رشد صادراتی (بین‌المللی) یکی از بازیگران کانونی هستند که هنوز شناخت مناسبی از آن‌ها در کشور وجود ندارد. هدف این مقاله تبیین نقش مراکز رشد صادراتی با استخراج مولفه‌های کارکردی و فضای کاری آنها و سپس ارائه مدل مفهومی شبکه ارتباطی است که این مراکز در آن به عنوان هاب و تسهیل‌گر بین‌المللی شدن شرکتهای دانش بنیان عمل می‌کنند. در این پژوهش، با رویکرد اکتشافی و با اتخاذ راهبرد مطالعه چندموردی، سه مرکز نوآوری دارای بیشترین فعالیت بین‌المللی در کشور انتخاب شدند. منابع داده‌ای عبارت است از اسناد و گزارشهای منتشرشده از مراکز و خصوصا مصاحبه‌های عمیق با 22 نفر از مدیران و خبرگان مرتبط با آن‌ها که با روش تحلیل مضمون مورد بررسی قرار گرفتند. مطابق نتایج 11 مضمون سازمان دهنده از کارکردهای مراکز نوآوری صادراتی شناسایی شد که متعاقبا در قالب 5 مضمون فراگیر دسته بندی شدند که عبارت است از: مربیگری صادراتی، خوشه‌بندی شرکت‌ها، پیوندهای ضعیف، پیوندهای قوی و حفاظت راهبردی. این نقش‌ها به همراه توصیفی از فضای کاری مراکز و شبکه ارتباطی آن‌ها برای صادرات، در قالب یک مدل شماتیک ارائه شدند. همچنین با ارزیابی میزان تحقق نقش‌های فوق در سه مرکز، سه سطح بلوغ، شامل «در حال رشد»، «بسترساز» و «آغازگر» برای یک مرکز نوآوری صادراتی پیشنهاد شد تا بدین ترتیب مسیر توسعه فراروی مراکز رشد در کشور جهت ارائه خدمات صادراتی روشن‌تر شود.

international business incubators as an intermediary for the export promotion of technology-based companies

to realize the capacities of iranian technology-based companies in the global markets, there is an urgent need for networking between domestic capabilities and foreign opportunities. international business incubators are one of the focal players in creating such communication networks but there is still no proper understanding of their functions in a developing country like iran. the purpose of this article is to extract the functions, position, and working space of export innovation centers as a hub or communication intermediary in the export network of high-tech companies. in this research, to pursue a multi-case study approach, three iranian international innovation centers with extensive international experience are selected. by conducting in-depth interviews with 22 managers and experts related to these three centers, the main functions of export innovation centers are identified (the following three theoretical approaches extracted from the research background). by analyzing the categories and themes from the interviews, 11 organizing themes and 5 overarching themes of the role of export innovation centers are identified, which are: export coaching, clustering of companies, weak ties, strong ties, and strategic protection. these roles are presented in a schematic model along with a description of the working space of growth centers and their communication network for export. also, by evaluating the level of fulfillment of the above roles in three centers, three levels of maturity, growing, foundation, and initiator for an export innovation center are suggested, so that the path of international development towards growth and innovation centers in the country will become clearer.