ارائه الگوی بکارگیری استراتژی رقابت همکارانه در بین المللی سازی خوشه های صادرات محور با استفاده از مدل‌‌سازی ساختاری تفسیری

بیشتر اعضای خوشه های صادراتی کشور را بنگاه‌های کوچک و متوسط تشکیل می دهند. بررسی پژوهش ها نشان می دهد تاکنون چارچوب منسجمی در خصوص توسعه بین المللی‌ خوشه های صادراتی کشور ارائه نشده است، از این رو پژوهش حاضر با توجه به عدم موفقیت فراگیر خوشه های صادراتی کشور در بازارهای بین المللی با تاکید بر رویکرد اکتشافی و بهره گیری از نظرات خبرگان این حوزه و استفاده از روش مدل سازی ساختاری تفسیری، الگویی برای بکارگیری استراتژی رقابت‌همکارانه در بین المللی سازی خوشه های صادراتی کشور ارائه نموده است. پژوهش حاضر در حوزه بکارگیری استراتژی رقابت‌همکارانه هم از نظر توسعه چارچوب و هم به لحاظ روش شناسی دارای نوآوری است. این پژوهش در سال 1397 انجام گردیده و با معرفی پانزده عامل موثر، الگوی پیشنهادی را در سه سطح مختلف توسعه داده است. مطابق با این الگو با اولویت‌ترین عوامل تاثیرگذار در توسعه بین المللی خوشه های صادراتی کشور دو عامل شناخت عمومی خوشه‌ها از محیط بازارهای صادراتی و انعقاد قرارداد و تفاهم‌نامه های تجاری بین المللی توسط آنها می باشد که در سطح سوم الگوی پیشنهادی قرار دارند، در‌حالی‌که سه عامل سطح دوم یعنی مدیریت تعارضات اعضای خوشه‌، تحلیل روندهای موجود در بازارهای بین المللی و تحلیل جذابیت های بازارهای بین‌المللی توسط خوشه‌ در درجه اهمیت بعدی نسبت به دو عامل قبلی قرار دارند. ده عامل تعیین شده در سطح اول الگوی پیشنهادی از جمله تدوین استراتژی و برنامه های عملیاتی صادرات، توسعه فرهنگ همکاری و کارگروهی و ... از اولویت‌های بعدی در این زمینه محسوب می‌شوند.

Preparing framework for deployment of coopetition strategy in the internationalization of exportoriented clusters using interpretive structural modeling

Most members of the Iran export clusters are small and mediumsized enterprises. Investigation of researches confirm that no coherent framework for international development of export clusters has been presented so far. Therefore, due to the widespread failure of export clusters in international markets, the present study, by emphasis on exploratory approach and utilization of experts’ views in this field and using interpretive structural modeling method, has provided a model for applying coopetetive strategy in internationalization of export clusters. The present research has innovation in the area of applying coopetetive strategy in terms of both framework development and methodology. This research was carried out in 2018 and by introducing fifteen effective factors, developed the proposed model in three different levels. According to this model, the most important factors influencing the international development of Iran export clusters are two factors: public recognition of clusters in the context of export markets and their international trade agreements, which are at the third level of the proposed model. While the three identified factors at the second level are conflict management among members, analysis of international markets and analysis of attractiveness of international markets by clusters. The other ten factors identified at the first level of the proposed model, including formulation of export strategies and operational plans, development of a culture of cooperation and workgroups, etc. are the next priorities in this field.