صرفه‌های مقیاس در آموزش عالی ایران: مطالعه موردی دانشگاه‌های دولتی غیر پزشکی

در آموزش عالی  کشورهای توسعه یافته از صرفه های مقیاس به  به خوبی بهره برداری شده است . دانشگاه ها با فعالیت درسطح بهینه  ضمن برخورداری از صرفه های مقیاس کمترین هزینه متوسط را خواهند داشت. با توجه به کاهش میزان تخصیص  اعتبارت مالی دولت ایران به دانشگاه ها در ایران، فعالیت  در سطح بهینه ، برای دانشگاه های ایران حیاتی است. با توجه به نکات فوق ، در این مقاله  تلاش می شود تا میزان برخورداری دانشگاه های  دولتی غیر پزشکی ایران از صرفه های مقیاس ارزیابی شود.برای این منظور از داده های مربوط به 83 دانشگاه  دولتی غیرپزشکی طی سال تحصیلی 95 -1394استفاده شد تا صرفه های مقیاس ویژه یک محصول و همچنین صرفه های مقیاس کلی برای صنعت آموزش عالی ایران برآورد  شود. برای اندازه گیری “صرفه های مقیاس کلی” از تابع هزینه متوسط شعاعی استفاده شد. در این مطالعه، اعضای هیات علمی، کارکنان غیر هیات علمی و سرمایه فیزیکی به عنوان نهاده و  دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و درآمد پژوهشی دانشگاه‌ها  به عنوان ستاده در نظر گرفته شدند. یافته‌های مطالعه حاکی از وجود صرفه‌های مقیاس خاص محصول برای  کارشناسی و دکتری تخصصی است. برای  فعالیت پژوهشی دانشگاه ها   تحقق صرفه های مقیاس تائید نشد. همچنین نتایج دلالت بر وجود صرفه های مقیاس کلی در آموزش عالی ایران دارد.

economies of scale in iran’s higher education: a case study of non-medical public universities

economies of scale have been well exploited in higher education in developed countries. universities will have the lowest average cost by operating at the optimal level while enjoying economies of scale. considering the decrease in the allocation of financial credits of the iranian government to universities in iran, it is vital for iranian universities to operate at an optimal level. considering the above points, in this article, an attempt is made to evaluate the extent to which non-medical public universities in iran enjoy economies of scale. for this purpose, the data of 83 non-medical public universities for the period 1394-1395 hs were used to estimate the “product-specific” and multiproduct scale economies in iran’s higher education industry. ray average cost was used to estimate multiproduct scale economies. in this study, faculty members, non-academic staff, and physical capital were considered as inputs, and undergraduate, master’s, doctoral students and research income of universities were considered as outputs. the findings of the study indicate the existence of product-specific economies of scale for bachelor’s and doctorate degrees. economies of scale were not confirmed for iran’s universities research activities. also, the results indicate the existence of multiproduct scale economies in iran’s higher education.